රුසියාවේ ලූනා-25 අභ්‍යවකාශ යානය සඳ මතට කඩා වැටෙයි

 

රුසියාවේ මිනිසුන් රහිත ලූනා-25 අභ්‍යවකාශ යානය පාලනයෙන් ගිලිහී ගොස් සඳ මතට කඩා වැටී ඇති බව බලධාරීහු පවසති.

එය වසර 50කට පමණ පසු රුසියාව දියත් කළ පළමු සඳ මෙහෙයුම විය.

ඡායාරූප ශීර්ෂ වැකිය,ලූනා -25 යානය අගෝස්තු 11 වැනිදා නැගෙනහිර රුසියාවෙන් අභ්‍යාවකාශගත කළ අයුරු

එම යානය චන්ද්‍රයාගේ දක්ෂිණ ධ්‍රැවයට ගොඩ බසින ලද ප්‍රථම යානය බවට පත් වීමට නියමිතව තිබුණු නමුත් ගොඩබෑම සඳහා අවශ්‍ය කටයුතු සූදානම් වෙමින් පැවති අවස්ථාවේ ඇති වූ ගැටලු සහගත තත්ත්වය හේතුවෙන් (අගෝස්තු 12 වැනිදා) මෙහෙයුම අසාර්ථක විය.

ඒ හරහා මිදුණු ජලය සහ වැදගත්කමක් උසුලන මූලද්‍රව්‍ය ඇතැයි විද්‍යාඥයින් උපකල්පනය කරන සඳෙහි කොටසක් ගවේෂණය කිරීමට නියමිතව තිබිණි.

රුසියාවේ රාජ්‍ය අභ්‍යවකාශ සංස්ථාව වන රොස්කොස්මොස් ඉරිදා උදෑසන ප්‍රකාශ කළේ, (අගෝස්තු 12 වැනිදා) සවස 2:57ට සුළු වේලාවකට පසු ලූනා-25 සමග පැවති සම්බන්ධතා ගිලිහී ගිය බව ය.

කිලෝග්‍රෑම් 800ක් බරැති යානය "සඳෙහි පෘෂ්ඨය මත ගැටීම හේතුවෙන් විනාශ වී ගිය" බව මූලික සොයාගැනීම්වලින් පෙනී ගියේ යැයි එම ආයතනය නිකුත් කළ නිවේදනයක සඳහන් විය.

මෙහෙයුම අසාර්ථක වූයේ මන්දැයි සෙවීම විශේෂ කොමිසමක් මගින් සොයා බලන බව ද එහි සඳහන් විය.

ලූනා-25 අහිමි වීම රොස්කොස්මොස් ආයතනයට මරු පහරකි. රුසියාවේ සිවිල් අභ්‍යවකාශ වැඩසටහන වසර කිහිපයක් තිස්සේ පරිහානියට පත්ව ඇති අතර, රාජ්‍ය අරමුදල් වැඩි වැඩියෙන් හමුදා කටයුතු වෙනුවෙන් යොමු කෙරේ.

සඳෙහි දක්ෂිණ ධ්‍රැවය වෙත ගමන් කිරීම සඳහා රුසියාව, එළඹෙන සතියේ ගොඩබෑමට නියමිත චන්ද්‍රයාන්-3 අභ්‍යවකාශ යානය හිමි ඉන්දියාව සමග තරගයක නිරතව සිටියේ ය.

චන්ද්‍රයාන්-3 ගොඩබැස් වූ පසු, රෝද හයකින් සමන්විත රෝවරය සඳ මත පිහිටි පාෂාණ සහ ආවාට වටා සැරිසරා, විශ්ලේෂණ කටයුතු සඳහා පෘථිවිය වෙත තීරණාත්මක දත්ත සහ ඡායාරූප එවීමට පෙර ඒ වෙනුවෙන් සූදානම් වීමට පැය කිහිපයක් ගතවනු ඇත.

සඳෙහි උත්තර ධ්‍රැවයට වඩා කිසි විටෙකත් ඍජු සූර්යාලෝකයට නිරාවරණය නොවුණු විශාල කොටසකට හිමිකම් කියන සඳෙහි දක්ෂිණ ධ්‍රැවයේ ජලය හමුවීමට ඇති හැකියාව ඉහළ ය.

ලූනා-25 මෙහෙයුම අවදානම්සහගත බව ත් එය අසාර්ථක විය හැකි බව ත් රොස්කොස්මොස් පිළිගෙන තිබිණි. යානය අගෝස්තු 11 වන දින රුසියාවේ නැගෙනහිරට වන්නට පිහිටි අමූර් කලාපයේ වස්ටොච්නි කොස්මද්‍රෝමෙ (Vostochny Cosmodrome) සිට දියත් කරන ලද අතර පසුව මෙම සතියේ බදාදා චන්ද්‍ර කක්ෂයට සාර්ථකව ඇතුළු විය.

එය ඉන්දියානු යානය සඳ ස්පර්ශ කිරීමට දින කිහිපයකට ප්‍රථම සඳුදා හෝ අඟහරුවාදා මෘදු ගොඩබෑමකින් අනතුරුව ඉතිහාසගත වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන ලදී.

ඇමෙරිකාව සහ චීනය යන රටවල් දෙක ම සඳ මතුපිටට ආරක්ෂිතව ගොඩ බැස ඇතත්, මීට පෙර කිසිදු රටක් සඳෙහි දක්ෂිණ ධ්‍රැවයට ගොඩ බැස නැත.

ලූනා-25 යනු, සෝවියට් සංගමයේ කොටසක් වූ රුසියාව 1976 වසරට පසුව සිදු කළ පළමු සඳ මෙහෙයුම යි. එම මෙහෙයුම, එනම්, ලූනා-24, සාර්ථකව ගොඩ බැස්වීමට හැකි විය.