ඉන්දියාව සහ කැනඩාව අතර වර්ධනය වන රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ගැටුම පිටුපස කතාව

අපරාධයක් පිළිබඳව ඉන්දියාවේ ඇතැම් ඉහළ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයින් සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයකින් දැනුවත්ව සිටි බව කැනඩාව සඳහන් කිරීමෙන් පසුව ඉන්දියාව සහ කැනඩාව අතර පැවති සබඳතා අවම මට්ටමකට පැමිණ තිබේ.

පසුගිය වසරේ ජූනි මාසයේදී සීක් බෙදුම්වාදී සහ කැනේඩියානු පුරවැසියෙකු වූ හර්දීප් සිං නිජ්ජාර් ඝාතනය කිරීම එම අපරාධය යි.

රටවල් දෙක ම දැනටමත් ඔවුනොවුන්ගේ ඉහළ ම රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයින් නෙරපා හැර ඇති අතර, සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් දැඩි වාග් ප්‍රහාර එල්ල කිරීම් ද කර තිබේ.

දෙරට අතර සබඳතා දිනෙන් දින පළුදු වීම කැනඩාවේ වෙසෙන ඉන්දියානු ඩයස්පෝරාව සහ ශිෂ්‍ය ප්‍රජාව අතර කණස්සල්ලට හේතුවී තිබේ. බොහෝ දෙනෙක් කැනඩාවේ බ්‍රැම්ප්ටන්හි බීබීසී කණ්ඩායමක් සමග කතා කිරීමට බිය වූ අතර, ඊට හේතුව වූයේ ඔවුන්ගේ ස්ථිර පදිංචියට හෝ සංචාරක වීසා සම්බන්ධයෙන් ඇති වූ බිය යි.

මාධ්‍ය හමුවකදී කැනේඩියානු අගමැති ජස්ටින් ටෲඩෝ එරටින් නෙරපා හරින ලද ඉන්දීය රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයින් හැඳින්වූයේ, 'විමර්ශනයට අවශ්‍ය පුද්ගලයින්' ලෙස යි. ඔවුන් "කැනේඩියානු භූමියේ සාපරාධී ක්‍රියාකාරකම්වලට සහය දැක්වූවා,'' යනුවෙන් ද ඔහු චෝදනා කළේ ය.

ඉන්දියාවෙන් ද ඊට තියුණු විචෙනයක් එල්ල විය - අදාළ චෝදනා "අභූත චෝදනා" ලෙස ඉන්දියාව විසින් හඳුන්වනු ලැබීය. ටෲඩෝ රජය කැනඩාවේ වෙසෙන සීක් ඡන්දදායකයින් අතර "පක්ෂපාතී ඡන්දදායකයින් පිරිසක්" ඇති කර ගැනීමට කටයුතු කරමින් සිටින බවට ඉන්දියාව චෝදනා එල්ල කර තිබේ.

"මිනීමැරුම් සහ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවලට ඉන්දීය ආණ්ඩුවේ ඒජන්තයින් සම්බන්ධ" බව පෙන්නුම් කරන "සාක්ෂි ලැබී ඇති" බවට කැනේඩියානු පොලිසිය පසුව මාධ්‍ය හමුවකදී කියා සිටියේ ය.

මෙය සිදු වන්නේ ජූනි මාසයේ ඉතාලියේ පැවති G-7 සංසදයේදී සහ පසුගිය සිකුරාදා ASEAN සමුළුවට සමගාමීව ටෲඩෝ සහ මෝදි අග්‍රාමාත්‍යවරුන් එකිනෙකා මුණගැසුණු පසුබිමක් තුළ ය.

ලිඩියා තෝර්ප් යනු කවුද?

 

බ්‍තන්‍යයේ රජුට අභියෝග කරමින් විරෝධය පළ කළ ලිඩියා තෝර්ප් ඔස්ට්‍රේලියාවේ ආදිවාසී ජන කොටස නියෝජනය කරන්නියකි.

1973 වසරේ උපත ලබා ඇති ඇය, 2020 වසරේ සිට වික්ටෝරියා ප්‍රාන්තය නියෝජනය කරන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියකි.

වික්ටෝරියා ප්‍රාන්තයෙන් එරට පාර්ලිමේන්තුවට තේරීපත්වූ පළමු ආදිවාසී කාන්තාව ඇය යි.

ඇය ඔස්ට්‍රේලියානු හරිත පක්ෂයේ සම නිර්මාතෘවරියක ද වන අතර පසුගිය වසර දක්වා එම පක්ෂය නියෝජනය කළා ය.

එහෙත්, මේ වන විට ඇය ස්වාධීන මන්ත්‍රීවරියක ලෙස කටයුතු කරයි.

ඇය ඔස්ට්‍රේලියානු පාර්ලිමේන්තුවට තේරීපත්වීමට පෙර වික්ටෝරියා ප්‍රාන්ත පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කළා ය.

ලිඩියා තෝර්ප්, වික්ටෝරියා නාගරික සංගමයේ ආදිවාසී වෘත්තීය උපදේශක ලෙස සේවය කර ඇති අතර වසර තුනක් ලේක්ස් පැසිපන්දු සංගමයේ සභාපතිවරිය ලෙස කටයුතු කළා ය.

පැඩිංටන් බෙයාර්ට ගමන් බලපත්‍රයක් හිමි වේ

පැඩිංටන් බෙයාර්ට අවසානයේ බ්‍රිතාන්‍ය ගමන් බලපත්‍රයක් නිකුත් කර ඇත, ඔහු ලන්ඩනයට පැමිණි බව ප්‍රථම වරට පැවසී වසර 66 කට පසුව - නමුත් ඔහුට බොහෝ දුර ගමන් කිරීමට නොහැකි වනු ඇත.

චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයින් පේරු වල පැඩිංටන් හි මුක්කුවක් ලෙස භාවිතා කරන ලෙස පේරු වලසා සඳහා විදේශ ගමන් බලපත්‍රයක් ඉල්ලා සිටියේය.

සම නිෂ්පාදක රොබ් සිල්වා රේඩියෝ ටයිම්ස් වෙත පැවසුවේ ඔවුන් අනුරුවක් ඉල්ලා සිටි නමුත් නිල පිටපතක් ලබා දුන් බවයි.

කෙසේ වෙතත්, ස්වදේශ කටයුතු කාර්යාලය බීබීසී වෙත තහවුරු කළේ එය නිදර්ශක ලේඛනයක් බවත් එය ඇත්ත වශයෙන්ම භාවිතා කළ නොහැකි බවත්ය.

"ස්වදේශ කාර්යාලයට හාස්‍යජනක හැඟීමක් ඇති වේ යැයි ඔබ නොසිතනු ඇත, නමුත් නිල නිරීක්ෂණ යටතේ, ඔවුන් ඔහුව වලසා ලෙස ලැයිස්තුගත කර ඇත," සිල්වා පැවසීය.

පැඩිංටන් 1958 දී මයිකල් බොන්ඩ් විසින් නිර්මාණය කරන ලදී, ඔහු පැවසුවේ "අඳුරුම පේරු" හි බොහෝ ආදරය කරන වලසා දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේ ඔහුගේ ළමා කාලයෙන් ආභාෂය ලැබූ බවයි.

"මම කුඩා කාලයේදී ළමයින්ගේ බෙල්ලේ ලේබලයක් සහ ඔවුන්ගේ සියලු දේ සූට්කේස් එකක දමා ලන්ඩනයේ සිට ඉවත් කළ ආකාරය පිළිබඳ මතකයන් මට තිබුණා, මෙයද පැඩින්ටන්හි කොටසක් බවට පත් විය," ඔහු 2017 දී බීබීසීයට පැවසීය.

"පැඩිංටන් බෙයාර් ලේබලයක් සහිත සරණාගතයෙක් - 'කරුණාකර මේ වලසා බලාගන්න. ස්තූතියි', ඔහු ළඟ කුඩා ගමන් මල්ලක් තිබුණා."

පැඩිංටන් දකුණු ඇමරිකාවේ සිට බෝට්ටුවක නැවක් ලෙස පැමිණ බ්‍රවුන් පවුල සමඟ පදිංචි වන අතර, ඔවුන් ඔහුව සොයාගත් ලන්ඩන් දුම්රිය ස්ථානයෙන් පසුව ඔහුව නම් කරයි.

බොන්ඩ්ගේ පොත් මත පදනම් වූ සාර්ථක චිත්‍රපට මාලාව, බෙන් විෂෝ ප්‍රසිද්ධ වලසාගේ හඬ දකී. තුන්වන චිත්‍රපටය වන Paddington in Peru නොවැම්බර් මාසයේදී තිරගත වීමට නියමිතයි.

පැඩිංටන් ඇයගේ ප්ලැටිනම් ජුබිලිය සඳහා වූ සැමරුම්වලදී දිවංගත II එලිසබෙත් රැජින සමඟ තේ පානය කළාය.

මෙවර බ්‍රික්ස් සමුළුවට එන නායකයෝ

බ්‍රික්ස් (BRICS)රාජ්‍ය නායක සමුළුව ලබන 22වනදා රුසියාවේ,කසාන් හීදී ආරම්භ වීමට නියමිතය.

මේ සඳහා බ්‍රසීලය, රුසියාව, ඉන්දියාව, චීනය සහ දකුණු අප්‍රිකාව යන රටවල් නියෝජනය කරමින් රාජ්‍ය නායකයින් එක්වෙනු ඇත.

මීට අමතරව තවත් රටවල් 24ක නියෝජිතයින් ද සමුළුව සඳහා එක්වීමට නියමිත බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.

බ්‍රික්ස් සමුළුව එළඹෙන 22වනදා සිටි 24වනදා දක්වා පැවැත්වීමට සැලසුම් කර ඇත.

ඒ අනුව ඉන්දීය අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ තුන්වන පදවි ප්‍රාප්තියෙන් අනතුරුව ඔහු රුසියාවේ සංචාරය කෙරෙන දෙවන අවස්ථාව මෙය වෙනු ඇති.

එහිදී මෝදි BRICS සාමාජික රටවල සහ ආරාධිත නායකයින් සමග ද්විපාර්ශ්වික සාකච්ඡා පැවැත්වීමට ද අපේක්ෂා කරයි.

ලියම් පේන් මිය යයි

One Direction සංගීත කණ්ඩායමේ හිටපු ගායන ශිල්පියෙකු වූ ලියම් පේන් ආර්ජන්ටිනාවේ බුවෙනෝස් අයරීස් නගරයේ හෝටලයක තුන් වන මහලෙන් ඇද වැටී මිය ගිය බව පොලිසිය පවසයි. මිය යන විට ඔහුගේ වයස අවුරුදු 31ක් විය.

ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරමින් පොලිසිය පැවසුවේ, ධනවතුන් වාසය කරන පලේර්මෝ ප්‍රදේශයේ සිට ලද හදිසි ඇමතුමක් අනුව ඒ වෙත ගිය කණ්ඩායමක් විසින් ඔහුගේ සිරුර සොයා ගන්නා ලද බව ය.

හැරී ස්ටයිල්ස්, ලුයී ටොම්ලින්සන්, නයිල් හෝරන් සහ සේන් මලික් සමග 2010 වසරේදී X Factor TV වැඩසටහනේදී නිර්මාණය කරන ලද බෙහෙවින් ජනාදරයට පාත්‍ර වූ තරුණ සංගීත කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෙකු වීමත් සමග ලියම් පේන් ගෝලීය වශයෙන් කීර්තියට පත්විය.

මේ මස මුලදී, පේන් One Direction සංගීත කණ්ඩායමේ ඔහුගේ මිත්‍ර නයිල් හෝරන්ගේ ආර්ජන්ටිනා ප්‍රසංගයට සහභාගී වී තිබිණි.

බුවෙනෝස් අයරීස් පොලිසියට අනුව, [ලියම් මරණයට පත් වූ] ස්ථානය වෙත ගිය නිලධාරීන් මුලදී ප්‍රතිචාර දක්වා තිබුණේ, "ඇතැම් විට මත්ද්‍රව්‍ය හා මත්පැන් පානය කිරීම නිසා කලහකාරී ලෙස හැසිරෙන පුද්ගලයෙකු" පිළිබඳව ලද තොරතුරුවලට ය.

නිලධාරීන් හෝටලයට පැමිණෙන විට ඔවුන්ට පවසා ඇත්තේ, එහි මැද මිදුල පිහිටා ඇති ප්‍රදේශයෙන් විශාල ශබ්දයක් ඇසුණු බව ය. ඉන් කෙටි වේලාවකට පසු ඔවුහු එහි වූ ඔහුගේ මළ සිරුර සොයා ගත්හ. පොලිසිය සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනයක් ආරම්භ කර තිබේ.

හදිසි වෛද්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ඇල්බර්ටෝ ක්‍රෙසන්ටි එරට මාධ්‍ය වෙත පැවසුවේ, පේන් "බරපතළ තුවාල" ලබා ඇති බවත් මරණ පරීක්ෂණයක් පවත්වන බවත් ය.

පේන් බැල්කනියෙන් ඇද වැටීමට හේතු වූ කරුණු සම්බන්ධයෙන් යොමු කළ ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු දීම ක්‍රෙසන්ටි ප්‍රතික්ෂේප කළේ ය.

න්‍යෂ්ටික සොහොන් ගැබක් පසුගිය සහස්‍රයේ ගොඩනගන්නේ කෙසේද?

 

න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ විෂ සහිතයි. සහස්‍ර ගණනාවක් ආරක්ෂිතව වළලනු ලබන ගබඩා පහසුකමක් ගොඩනගන්නේ කෙසේද?

එය ග්‍රීෂ්ම සෘතුවේ මුල ශීතල දවසකි. නමුත් ඊසානදිග ප්‍රංශයේ ෂැම්පේන් ප්‍රදේශයේ පෙරළෙන කඳුකරයට යටින් අඩි 1,500 (මීටර් 450) එය වඩාත් උණුසුම් බවක් දැනේ.

මෙම පහසුකමේ ප්‍රතිදීප්ත විදුලි පහන් දීප්තිමත් වන අතර වාතය වියළි ය. මට වායුගෝලයේ දූවිලි රස විඳිය හැකිය. මා සමඟ ලුහුබැඳීමට ඇති බර හදිසි ශ්වසන යන්ත්‍ර මට මෙතරම් භූගතව මුහුණ දිය හැකි අන්තරායන් පිළිබඳ මතක් කිරීමකි.

එවිට භූගත රසායනාගාරයේ රළු, හරස් අතට යන පාෂාණමය මාර්ග, සැඟවුණු ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණවල ශබ්දය සහ මිනිසුන් නොමැතිකම නිසා මම දිශානතියට පත් වීමට පටන් ගනිමි. මම නැවත සෝපානයට යන්නේ කෙසේද?

ශතවර්ෂ ගණනාවක් පුරා ක්‍රියාත්මක වන සහ වසර 100,000ක් නොනැසී පැවතිය යුතු සහ පෘථිවියේ වඩාත්ම භයානක ද්‍රව්‍ය අඩංගු වන සැලසුම් කිරීමට දශක ගණනාවක් ගත වන සහ ගොඩනැගීමට ඊටත් වඩා වැඩි කාලයක් ගත වන ව්‍යුහයන් සැලසුම් කිරීම, ගොඩනැගීම සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම ගැන ඔබ යන්නේ කෙසේද?

පැරිසියේ සිට නැඟෙනහිර දෙසින් පැය හතරක ධාවනය, 2.4km (සැතපුම් 1.5) උමං මාර්ග අසංඛ්‍යාත විද්‍යාත්මක අත්හදා බැලීම්, ඉදිකිරීම් තාක්ෂණ පරීක්ෂණ සහ තාක්ෂණික නවෝත්පාදන සඳහා නිවහන වේ. ප්‍රංශයේ ජාතික විකිරණශීලී අපද්‍රව්‍ය ඒජන්සියට (ඇන්ඩ්‍රා) උමං අසල භූ විද්‍යාත්මක බැහැර කිරීමේ පහසුකමක් (GDF) ඉදිකිරීමට බලපත්‍රයක් ප්‍රදානය කිරීමට නම්, නියාමකයින්ට ප්‍රදර්ශනය කිරීමට මේවා අවශ්‍ය වේ.

න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය සඳහා භූ විද්‍යාත්මක බැහැර කිරීමේ පහසුකම් මානව වර්ගයා මෙතෙක් ගොඩනගා ඇති විශාලතම භූගත ව්‍යුහයන් වේ. ඔවුන් එක්සත් රාජධානිය, ප්‍රංශය, ස්වීඩනය, ෆින්ලන්තය සහ තවත් රටවල් 20 ක පමණ ඉදිකිරීම් ආරම්භ කිරීමට හෝ විවෘත කිරීමට සූදානම්ව, සංවර්ධනය වෙමින් පවතී.

ඇන්ඩ්‍රා ප්‍රංශයේ න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය ඒජන්සිය වන ඇන්ඩ්‍රාට බලපත්‍රයක් ලබා දීමට පෙර ඔවුන්ගේ සැලසුම්ගත ගබඩා පහසුකම ආරක්ෂිත බව ඔප්පු කිරීමට අවශ්‍ය වනු ඇත.

ප්‍රංශයේ න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය ඒජන්සිය වන ඇන්ඩ්‍රාට බලපත්‍රයක් ලබා දීමට පෙර ඔවුන්ගේ සැලසුම්ගත ගබඩා පහසුකම ආරක්ෂිත බව ඔප්පු කිරීමට අවශ්‍ය වනු ඇත.

වියදම් කළ ඉන්ධන සඳහා ගැඹුරු භූ විද්‍යාත්මක බැහැර කිරීමේ පහසුකමක් ගොඩනැගූ ලොව පළමු රට ෆින්ලන්තය වන අතර එය දැන් ඉන්ධන අත්හදා බැලීමේ පළමු අදියර සිදු කර ඇත. ස්වීඩනයේ, ස්ටොක්හෝම් සිට උතුරට පැය දෙකක ධාවනය වන Forsmark හිදී GDF ඉදිකිරීම ආරම්භ කිරීමට නියමිත අතර, සමාන පහසුකමක් වන Ciego, සාපේක්ෂව ඉක්මනින් ප්‍රංශයේ ඉදි කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ. බ්‍රිතාන්‍යයේ එවැනි ගබඩා කිරීම සඳහා හැකි ස්ථානයක් තවමත් තෝරාගෙන නොමැත.

GDFs යනු න්‍යෂ්ටික කර්මාන්තය විසින් නිපදවන වඩාත්ම විකිරණශීලී සහ දිගුකාලීන අපද්‍රව්‍ය අඩංගු කිරීමට නිර්මාණය කර ඇති විශාල, මිල අධික සහ මතභේදාත්මක භූගත ව්‍යුහයන් වේ. දැනට එක්සත් රාජධානියේ සෙලාෆීල්ඩ් සහ ප්‍රංශයේ ලා හේග් වැනි පහසුකම්වල මතුපිට ගබඩා කර ඇති මෙම අපද්‍රව්‍ය න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරකවල සංරචක, ප්‍රතික්‍රියාකාරක මධ්‍යවල මිනිරන්, වියදම් කළ ඉන්ධන සහ වියදම් කළ ඉන්ධන නැවත සැකසීමෙන් ලැබෙන ද්‍රව අතුරු නිෂ්පාදනය ඇතුළත් විය හැකිය. න්යෂ්ටික ප්රතික්රියාකාරක.

පරිගණක තිරයක් මත, මෙවැනි ඕනෑම GDF සඳහා සැලැස්ම දැවැන්ත, බහු මට්ටමේ න්‍යෂ්ටික නවාතැනක් ලෙස පෙනේ. නමුත් එවැනි පහසුකමක් සැලසුම් කිරීම, ඉදිකිරීම සහ ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සිදු වන්නේ යෝග්‍ය පාරාවෝනික කාල පරාසයක ය. පිරමිඩ ගොඩනැගූ කම්කරුවන් මෙන්, මෙම ස්මාරක ව්යුහයන් මත වැඩ කරන බොහෝ ඉංජිනේරුවන්ට ඔවුන්ගේ වැඩ අවසන් වී ඇති බවක් නොපෙනේ.

2070 වන විට ලොව පුද්ගලයන් බිලියන තුනක් දැඩි උණුසුමක

2070 වන විට බිලියන තුනකට අධික ජනතාවක් “ජීවත්විය නොහැකි තරමේ” උෂ්ණත්වයක් සහිත ස්ථානවල වාසය කිරීමට සිදුවන බව නව අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී තිබේ.

හරිතාගාර වායු විමෝචනය අවම නොවන්නේ නම්, ඉදිරියේදී විශාල පිරිසකට සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 29කට වඩා වැඩි දේශගුණයක් යටතේ දිවි ගෙවීමට සිදු වනු ඇත.

මෙය පසුගිය වසර 6,000 පුරා මිනිසුන්ට දිවි ගෙවීමට "සුදුසු වූ" දේශගුණික තත්ත්වයෙන් පිටත සිදුවන දෙයක් ලෙස සැලකේ.

එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනගහන ප්‍රක්ෂේපණ සහ සෙල්සියස් අංශක තුනකින් ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාම යන දත්ත මත පදනම්ව මෙම පරීක්ෂණය සිදු කර තිබේ.

පැරිස් දේශගුණික ගිවිසුමට අනුව ක්‍රියාකරන රටවල පවා උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක තුනකින් ඉහළ යන නැඹුරුවක් තිබෙන බව එක්සත් ජාතීන්ගේ වාර්තාවක සඳහන් වේ.

මිනිස් ජනගහනය පටු දේශගුණික කලාපවලට සංකේන්ද්‍රණය වනු ඇති අතර, සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 11-15ත් පමණ වන ස්ථානවල වාසය කිරීමට පෙළඹෙනු ඇත. සෙල්සියස් අංශක 20-25ක සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වයක් සහිත ප්‍රදේශවල සුළු පිරිසක් ජීවත් වනු ඇතැයි අධ්‍යයනය වාර්තාවේ සඳහන් කර තිබේ.

පෘථිවියේ මෙතෙක් වාර්තා වූ වැඩිම උෂ්ණත්වය කැලිෆෝනියාවෙන්

පෘථිවියේ මෙතෙක් වාර්තා වූ ඉහළම උෂ්ණත්වය පසුගිය ඉරිදා (අගෝ. 16) ඇමෙරිකාවේ කැලිෆෝනියාවේ පිහිටි 'ඩෙත් වැලි' (Death Valley - මරණයේ නිම්නය) ජාතික උද්‍යානය ප්‍රදේශයෙන් වාර්තා විය.

එය සෙල්සියස් අංශක 54.4Cක් ලෙස සටහන් වී තිබිණි.

එක්සත් ජනපද ජාතික කාලගුණ සේවය විසින් මෙම වාර්තා තහවුරු කරනු ලැබ ඇත.

මෙම ඉහළ උෂ්ණත්වය වාර්තා වුයේ එක්සත් ජනපදයේ බටහිර වෙරළ තීරයට තාප තරංගයක බලපෑම එල්ලවී තිබියදීය. එම වෙරළ තීරයේ උෂ්ණත්වය මෙම සතිය තුළ තවදුරටත් ඉහළ යනු ඇති බවට කාලගුණ අනාවැකි පළවී තිබිණි.

මෙම තත්ත්වය මත සෙනසුරාදා දින (අගෝස්තු 15) විදුලි බලාගාරයක් අක්‍රීය වීම හේතුවෙන් කැලිෆෝනියාවේ දින දෙකක් පුරා විදුලි බලය ඇනහිට තිබිණි.

'ඩෙත් වැලි' ජාතික වනෝද්‍යානයේ සේවය කරන බ්‍රැන්ඩි ස්ටුවර්ට් බීබීසී වෙත පැවසුවේ, "එය පීඩාකාරී උණුසුමක්. එය කෙලින්ම ඔබේ මුහුණට දැනෙනවා," යනුවෙනි.

සහරා කාන්තාරයට අඩ සියවසරකට පසු ඇති වූ ජල ගැලීම

 

වසරකට අපේක්ෂිත ප්‍රමාණයටත් වඩා වැඩි වර්ෂාවක් ගිනිකොනදිග මොරොක්කෝවට දින දෙකකදී ඇද හැළලා.

වසර 50කට පසු ප්‍රථම වරට ගිනිකොනදිග මොරොක්කෝවේ සහරා කාන්තාරයේ ඇතිවූ ජලගැලීම් තත්ත්වය දැක්වෙන දුර්ලභ ඡායාරූප පෙළක් නිකුත් වී තිබේ.

දින දෙකක අධික වර්ෂාපතනය මෙම දුර්ලභ ජලගැලීම් තත්ත්වයට හේතු වූ අතර එය වාර්ෂික සාමාන්‍යය වර්ෂාපතන අගයන් ඉක්මවා ගියේ ය.

සහරා යනු ලොව විශාලතම උණුසුම් කාන්තාරය වන අතර එය උතුරු, මධ්‍යම සහ බටහිර අප්‍රිකාවේ රටවල් 12ක් පුරා විහිද යයි.

"මේ වගේ කෙටි කාලයක් තුළ මේ තරම් වර්ෂාපතනයක් අපට අවුරුදු 30කින් 50කින් විතර ලැබිලා නැහැ," මොරොක්කෝවේ කාලගුණ විද්‍යා ඒජන්සියේ නිලධාරිනියක වන හූසින් යූබෙබ් ඇසෝසියේටඩ් ප්‍රෙස් වෙත පැවසීය.

 කාන්තාරයේ පවතින අධික වර්ෂාව ඉදිරි මාසවලදී කලාපයේ කාලගුණික රටා වෙනස් කළ හැකිය

අග්නිදිග මොරොක්කෝව ලෝකයේ වඩාත් ම ශුෂ්ක ස්ථානවලින් එකක් වන අතර ගිම්හාන ඍතුවල අගභාගයේදී එහි කලාතුරකින් වර්ෂාව ඇතිවිය හැකි ය.

රාබාට් අගනුවරට දකුණින් කිලෝමීටර් 450ක් (සැතපුම් 280ක්) දුරින් පිහිටි ටැගුනයිට් ගම්මානයෙන් පැය 24ක් ඇතුළත මිලිමීටර් 100කට (අඟල් 3.9) අධික වර්ෂාපතනයක් වාර්තා විය.

කාලගුණ විද්‍යාඥයන් මෙවැනි දුර්ලභ වර්ෂාපතනයක් හඳුන්වන්නේ අධිනිවර්තන කුණාටුවක් ලෙසනි. වාතය වැඩි තෙතමනයක් රඳවා ගන්නා බැවින්, එය වාෂ්පීකරණය සඳහා දායක වන අතර ඉන් තවත් කුණාටු ඇති කරන බව මොරොක්කෝවේ කාලගුණ විද්‍යා ඒජන්සිය ඇසෝසියේටඩ් ප්‍රෙස් වෙත පැවසීය.

ආර්ථික විද්‍යාව සඳහා වන නොබෙල් ත්‍යාගය ඇමෙරිකානු, බ්‍රිතාන්‍ය සහ තුර්කි විද්‍යාඥයින් තුන්දෙනෙකුට

 

ආර්ථික විද්‍යාවේ නොබෙල් ත්‍යාගය තිදෙනෙක්ට - 2024 ආර්ථික විද්‍යාව සඳහා වන නොබෙල් ත්‍යාගය තුර්කි, අමෙරිකානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය මහාචාර්යවරුන් තුන්දෙනෙකු විසින් දිනාගෙන තිබේ.

ඒ ඩැරන් ඈසමෝග්ලු, සයිමන් ජොන්සන් සහ ජේම්ස් රොබින්සන් විසින්.

නොබෙල් ත්‍යාගය ඔවුන්ට පිරිනමා ඇත්තේ, ජාතීන් අතර අසමානතාවයන් සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් සිදුකල පර්යේෂණයක් වෙනුවෙන්.

විද්‍යාත්මක ලෝකයේ වඩාත්ම කීර්තිමත්ම ත්‍යාගය ලෙස සලකනු ලබන මෙම ත්‍යාගය පිරිනමනු ලබන්නේ රාජකීය ස්වීඩන් විද්‍යා ඇකඩමිය විසින්.

මෙලෙස  පිරිනැමුණේ මේ වසරට අදාල අවසන් නොබෙල් ත්‍යාගයයි.

පර්යේෂණ ආයතන සහ සමෘද්ධිය අතර සම්බන්ධය පෙන්නුම් කරයි

වඩා හොඳ පාලනයක් නැවත ලබා ගන්නා ලෙස Acemoglu ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටවලින් ඉල්ලා සිටී

ජොන්සන් පවසන්නේ නොවැම්බර් 5 එක්සත් ජනපද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා 'ආතති පරීක්ෂණයක්' බවයි

පසුගිය ජයග්‍රාහකයින් අතර මිල්ටන් ෆ්‍රීඩ්මන් සහ ජෝන් නෑෂ් ඇතුළත් වේ

2024 නොබෙල් ත්‍යාගයේ අවසාන ත්‍යාගය ආර්ථික විද්‍යාවට පිරිනමන ලදී

ස්ටොක්හෝල්ම්, ඔක්තෝබර් 14 (රොයිටර්) - විශේෂයෙන්ම දූෂණයෙන් හා ආඥාදායකත්වයෙන් පෙලෙන රටවල ගෝලීය අසමානතාවය අද පවතින්නේ ඇයි දැයි තේරුම් ගැනීමට යටත් විජිතකරණයෙන් පසුව ගවේෂණය කළ පර්යේෂණ සඳහා එක්සත් ජනපදය පදනම් කරගත් විද්වතුන් තිදෙනෙකු සඳුදා 2024 නොබෙල් ආර්ථික විද්‍යා ත්‍යාගය දිනා ගත්හ.

සයිමන් ජොන්සන් සහ ජේම්ස් රොබින්සන්, බ්‍රිතාන්‍ය-ඇමරිකානු සහ තුර්කි-ඇමරිකානු ජාතික ඩැරන් ඇසිමොග්ලු යන දෙදෙනාම "ආයතන පිහිටුවා සමෘද්ධියට බලපාන ආකාරය" පිළිබඳ ඔවුන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ප්‍රශංසාවට ලක් වූ බව රාජකීය ස්වීඩන විද්‍යා ඇකඩමිය පැවසීය.

වෙළඳ දැන්වීම · ඉදිරියට යාමට අනුචලනය කරන්න

ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ ත්‍යාග කමිටුවේ සභාපති Jakob Svensson පැවසුවේ "රටවල් අතර ආදායමේ විශාල වෙනස්කම් අඩු කිරීම අපේ කාලයේ විශාලතම අභියෝගයකි.

"අද බොහෝ අඩු ආදායම්ලාභී රටවල් සංලක්ෂිත දුර්වල ආයතනික පරිසරයේ ඓතිහාසික මූලයන් ඔවුන් හඳුනාගෙන ඇත," ඔහු මාධ්‍ය හමුවකදී පැවසීය.

දරිද්‍රතාවයට එරෙහි සටනේ විශාල පෙරළියක් ඉස්මතු කරමින්, ලෝකයේ දුප්පත්ම රටවල් 26 - එහි වඩාත්ම දරිද්‍රතාවයෙන් පෙළෙන ජනතාවගෙන් 40% ක් ජීවත් වන බව - 2006 සිට ඕනෑම අවස්ථාවකට වඩා ණය වී ඇති බව ලෝක බැංකු වාර්තාවකින් දිනකට පසුව මෙම සම්මානය ලැබුණි. .

වෙළඳ දැන්වීම · ඉදිරියට යාමට අනුචලනය කරන්න

ඇල්ෆ්‍රඩ් නොබෙල්ගේ අනුස්මරණය සඳහා ආර්ථික විද්‍යාව සඳහා වූ Sveriges Riksbank ත්‍යාගය ලෙස විධිමත් ලෙස හැඳින්වෙන මෙම ගෞරවනීය සම්මානය මේ වසරේ පිරිනැමෙන අවසාන ත්‍යාගය වන අතර එහි වටිනාකම ස්වීඩන් ඔටුනු මිලියන 11ක් (ඩොලර් මිලියන 1.1ක්) වේ.

Acemoglu ඇතන්ස් හි වාර්තාකරුවන්ට පැවසුවේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ගැති කණ්ඩායම් විසින් රැස් කරන ලද දත්ත පෙන්නුම් කරන්නේ දැනට ලෝකයේ බොහෝ ප්‍රදේශවල රාජ්‍ය ආයතන සහ නීතියේ ආධිපත්‍යය දුර්වල වෙමින් පවතින බවයි.

"ඒකාධිපති වර්ධනය බොහෝ විට වඩා අස්ථායී වන අතර සාමාන්‍යයෙන් ඉතා වේගවත් හා මුල් නවෝත්පාදනයකට මග පාදන්නේ නැත," ඔහු චීනය "ටිකක් අභියෝගයක්" ලෙස සඳහන් කළේය.

ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් 2020 මැතිවරණයෙන් පරාජය වූ බව පිළිගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම හේතුවෙන් එක්සත් ජනපදයේ ස්ථාපිත ආයතන ආතතියට ලක්ව ඇති බව ජොන්සන් රොයිටර් වෙත දුරකථනයෙන් පැවසීය.

"කාර්මික ලෝකයේ මා දකින ලොකුම කනස්සල්ල එය යැයි මම සිතමි," නොවැම්බර් 5 ජනාධිපතිවරණය එක්සත් ජනපද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා "බරපතල ආතති පරීක්ෂණයක්" බව ඔහු පැවසීය.

ඇසිමොග්ලු සහ ජොන්සන් මැසචුසෙට්ස් තාක්ෂණ ආයතනයේ සේවය කරන අතර රොබින්සන් චිකාගෝ විශ්ව විද්‍යාලයේ සිටින අතර එහිදී ඔහු සඳුදා මාධ්‍ය හමුවකදී කතා කළ අතර ඔහුගේ සම සම්මානලාභීන් ඔහුගේ "හොඳම මිතුරන්" ලෙස සඳහන් කළේය.

"ආර්ථික විද්‍යාඥයින් සතුව සෑම දෙයකටම යම් ආකාරයක ප්‍රතිකාරයක් තිබේ යැයි හෝ ඔවුන් සතුව රිදී උණ්ඩයක් තිබේ යැයි මම සිතන කෙනෙක් නොවෙමි," ඔහු පැවසීය. "මිනිසුන්ට ලිවර්ස් ලබා දීම හෝ ඔවුන්ගේ සමාජයේ ගැටළු ගැන සිතීමට මිනිසුන්ට මාර්ග ලබා දීම සම්බන්ධයෙන් අදහස් වැදගත් වේ."

ස්ටොක්හෝම් හි නොබෙල් 2024 ආර්ථික විද්‍යා ත්‍යාගය නිවේදනය කිරීම

2024 වසරේ ඇල්ෆ්‍රඩ් නොබෙල් සිහිවීම පිණිස ස්වීඩන් රික්ස්බෑන්ක්හි නොබෙල් සමුළුවේ විද්‍යා ඇකඩමියේ ස්ථිර ලේකම් Hans Ellegren, Jakob Svensson සහ Jan Teorell, 5 වන අයිතමයේ 1 වන අයිතමය Daron Acemoglu, Simon Johnson සහ ජේම්ස් ඒ. රොබින්සන්, 2024 ඔක්තෝබර් 14, ස්වීඩනයේ ස්ටොක්හෝම් හි රාජකීය ස්වීඩන් විද්‍යා ඇකඩමියේ මාධ්‍ය හමුවකදී. REUTERS/Tom Little

 ස්වීඩන් රික්ස්බෑන්ක්හි නොබෙල් රැස්වීමේ විද්‍යා ඇකඩමියේ ස්ථිර ලේකම් Hans Ellegren, Jakob Svensson සහ Jan Teorell, ඇල්ෆ්‍රඩ් නොබෙල් 2024 සිහිකිරීම සඳහා ස්වීඩන් Riksbank හි ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ ත්‍යාගය ප්‍රකාශයට පත් කරන අතර එය Daron Acemoglu, Simon Johnson වෙත හිමිවේ. සහ ජේම්ස් ඒ. රොබින්සන්

කැස්බෑ සංරක්ෂණයේ අනාගතය චන්ද්‍රිකා සිතියම් ගත කරන ආකාරය

 

සාගර කැස්බෑවන් ඔවුන්ගේ මුළු ජීවිතයම පාහේ මුහුදේ ගත කරයි - නමුත් ඔවුන් යන මාර්ග ගැන දන්නේ අල්ප වශයෙනි. දැන් චන්ද්‍රිකා විද්‍යාඥයින්ට "නැතිවූ වසර" තුළ ඔවුන්ගේ චලනයන් සිතියම්ගත කිරීමට උපකාර කරයි.

2024 ජුනි මස මුලදී, ඩොනා ෂෙලෝ, වැඩිහිටි ගැහැණු ලෙදර්බැක් කැස්බෑවා, පැනමාවේ කැරිබියන් වෙරළ තීරයේ වැලි සහිත වෙරළක එල්ලෙමින් සිටියේය. බිත්තර 80 ක් පමණ තැබීමෙන් පසු, සහ ඇගේ පිටුපසට චන්ද්‍රිකා සම්ප්‍රේෂකයක් සවි කර ඇය එක්සත් ජනපදයේ ලාභ නොලබන Sea Turtle Conservancy (STC) විසින් සංවිධානය කරන ලද තීව්‍ර සාගර "මැරතන්" Tour de Turtles සඳහා තරඟ කිරීම ආරම්භ කිරීමට සූදානම් විය. මෙම වසරේ, ඇය තවත් ලෙදර්බැක් ගැහැණු සතුන් හත් දෙනෙකුට එරෙහිව තරඟ වදින අතර ජයග්‍රාහකයා වනුයේ වැඩිම දුරක් පිහිනන්නාය.

"[Donna Shello] අවම වශයෙන් අවුරුදු 20ක්වත් වයසැති නමුත් වයස අවුරුදු 80 සිට 90 දක්වා විය හැක. STC හි සේවය කරන පර්යේෂණ ජීව විද්‍යාඥයෙකු වන Daniel Evans පවසයි. "සජීවී මුහුදු කැස්බෑවෙකු වයස්ගත කිරීමට දැනට ක්‍රමයක් නොමැත."

"තරඟය" පවතින්නේ මාස තුනක් පමණක් වුවද, කැදලි කාලය සිට මීළඟ කැදැලි සමය දක්වා සම්පූර්ණ සංක්‍රමණය වසර දෙකක් ගත විය හැකිය. ඔවුන් මෙතෙක් දන්නා පරිදි, ඇය කැදලි දමන සෑම අවස්ථාවකම බිත්තර 70 ත් 90 ත් අතර ප්‍රමාණයක් දමා ඇති අතර, කැදලි කාලයකදී 4-7 වතාවක් කූඩු විය හැකිය. "කැදලි වාර තුනක් මත පදනම්ව, 2020 දී ඇයගේ කැදැල්ල අපට මුලින්ම මුණගැසුණු දා සිට ඇයට බිත්තර 840 ත් 1,890 ත් අතර ප්‍රමාණයක් දැමීමට හැකිව තිබුණි" එවන්ස් පවසයි.

STC වසර 20 කට වැඩි කාලයක් මුහුදු කැස්බෑවන් නිරීක්ෂණය කරමින් ඔවුන්ගේ චලනයන් සහ සංක්‍රමණ රටා නිරීක්ෂණය කරයි. පසුගිය වසරේ ලොගර්හෙඩ් කැස්බෑවෙකු ඔවුන් පෙර සොයා නොගත් ප්‍රමාණයට වඩා උතුරු දෙසට ගමන් කළේය.

Raven පක්ෂියා ඔබ දන්නවා ද

කපුටෙක් යනු Corvus කුලයට අයත් විශාල ශරීරයක් ඇති පැසරින් පක්ෂි විශේෂ කිහිපයෙන් ඕනෑම දෙයකි. මෙම විශේෂයන් කුලය තුළ තනි වර්ගීකරණ කණ්ඩායමක් සාදන්නේ නැත. කපුටන් සහ කපුටන් අතර ස්ථාවර වෙනසක් නොමැත. ප්‍රධාන වශයෙන් ඒවායේ ප්‍රමාණය මත පදනම්ව විවිධ විශේෂ සඳහා නම් දෙක පවරා ඇත.

විශාලතම කපුටන් විශේෂය වන්නේ සාමාන්‍ය කපුටන් සහ ඝන කපුටන් ය.  මේවා විශාලතම passerine විශේෂ ද වේ.

කපුටන් යන පදය මුලින් සඳහන් කළේ උතුරු අර්ධගෝලයේ වැඩි ප්‍රදේශයක් පුරා පැතිරී ඇති වෙනත් ඕනෑම Corvus විශේෂයකට වඩා විශාල ව්‍යාප්තියක් ඇති Corvus ගණයේ විශේෂය වන පොදු කපුටන් (Corvus corax) වෙතය.

නූතන ඉංග්‍රීසි වචනය raven යනු පැරණි නෝර්ස් (සහ පසුව නූතන අයිස්ලන්ත) hrafn සහ Old High German ඇතුළු අනෙකුත් සියලුම ජර්මානු භාෂා වල සංජානනය ඇත, ඒ සියල්ල ප්‍රොටෝ-ජර්මානු hrabanaz වෙතින් පැවත එන්නකි. 

කපුටන් කණ්ඩායමක් සඳහා එක් සාමූහික නාම පදයක් වන්නේ "අකාරුණිකත්වය" ප්‍රායෝගිකව, බොහෝ මිනිසුන් වඩාත් සාමාන්‍ය "රැළ" භාවිතා කරයි.

සමාන්‍ය කපුටන් වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ මිනිසුන් සමඟ සහජීවනයෙන් සිටි අතර සමහර ප්‍රදේශවල මිනිසුන් ඒවා පළිබෝධකයන් ලෙස සලකන තරමට විශාල වී ඇත. විශේෂයක් ලෙස ඔවුන්ගේ සාර්ථකත්වයේ කොටසක් ඔවුන්ගේ සර්ව භක්ෂක ආහාර වේ.

 පෝෂණ ප්‍රභවයන් සෙවීම, කැරියන්, කෘමීන්, ධාන්‍ය ධාන්‍ය, බෙරි, පලතුරු, කුඩා සතුන්, කූඩු කරන කුරුල්ලන් සහ ආහාර අපද්‍රව්‍ය පෝෂණය කිරීම සඳහා ඔවුන් අතිශයින්ම බහුකාර්ය සහ අවස්ථාවාදී ය. සාමාන්‍ය කපුටන් අසාමාන්‍ය ලෙස බුද්ධිමත් බවට ප්‍රශ්න විසඳීමේ සමහර කැපී පෙනෙන දස්කම් සාක්ෂි සපයයි.

ශතවර්ෂ ගණනාවක් පුරා, කපුටන් මිථ්‍යා කථා, ජනප්‍රවාද, කලාව සහ සාහිත්‍යයේ විෂය වී ඇත. ස්කැන්ඩිනේවියාව, පුරාණ අයර්ලන්තය සහ වේල්සය, භූතානය, උතුරු ඇමරිකාවේ වයඹදිග වෙරළ තීරය සහ සයිබීරියාව සහ ඊසානදිග ආසියාව ඇතුළු බොහෝ සංස්කෘතීන් තුළ, පොදු කපුටන් ආධ්‍යාත්මික චරිතයක් හෝ දෙවියන් වැනි ජීවියෙකු ලෙස ගෞරවයට පාත්‍ර වී ඇත.

නවතම SpaceX රොකට් පරීක්ෂණය විශාල ගනුදෙනුවක් වන්නේ ඇයි?

Elon Musk's SpaceX විසින් ලොව ප්‍රථම පරීක්ෂණය සාර්ථකව නිම කර ඇති අතර, ඔවුන්ගේ Starship හි කොටසක් එහි දියත් කිරීමේ පෑඩ් වෙත නැවත ගොඩබස්සවා ඇත.

මෙයින් අදහස් කරන්නේ සම්පූර්ණයෙන්ම නැවත භාවිතා කළ හැකි සහ ඉක්මනින් යෙදවිය හැකි රොකට්ටුවක් සංවර්ධනය කිරීමේ සමාගමේ සැලැස්ම වඩාත් සමීප බවයි.

 Pallab Ghosh, මෙම "ඇදහිය නොහැකි තරම් දුෂ්කර" මෙහෙයුම අනාගත ගවේෂණ සඳහා විශාල ගනුදෙනුවක් වන්නේ මන්දැයි සහ මිනිසුන්ට ඒ පිළිබඳව ඇති පාරිසරික ගැටළු මොනවාද යන්න ගවේෂණය කරයි

සියලුම ගුවන් ගමන් අනුමත කරන එක්සත් ජනපද රජයේ ආයතනය වන Federal Aviation Administration (FAA) කලින් පවසා තිබුණේ සමාගමේ බලපත්‍ර සමාලෝචනය කළ බැවින් නොවැම්බර් මාසයට පෙර දියත් කිරීමක් සිදු නොවන බවයි.

එහි බලපත්‍ර කොන්දේසි අනුගමනය කිරීමට අපොහොසත් වීම සහ පෙර ගුවන් ගමන් සඳහා බලපත්‍ර ලබා නොගැනීම සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ සමාගම වන SpaceX වෙත ඩොලර් 633,000 ක දඩයක් නියම කිරීමට උත්සාහ කරන බව FAA ප්‍රකාශ කිරීමෙන් පසු පසුගිය මාසයේ සිට නියෝජිතායතනය සහ Elon Musk අතර ප්‍රසිද්ධ ගැටුමක් ඇති විය.

බලපත්‍රයක් නිකුත් කිරීමට පෙර, FAA ගුවන් ගමනේ බලපෑම, විශේෂයෙන් පරිසරයට ඇති බලපෑම සමාලෝචනය කරයි.

දඩයට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, මස්ක් ඒජන්සියට නඩු පවරන බවට තර්ජනය කළ අතර රොකට්ටුවේ කොටසක් පරිසරය දූෂණය කරන බවට “බොරු වාර්තා කිරීමට” එරෙහිව ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කරමින් SpaceX ප්‍රසිද්ධ බ්ලොග් සටහනක් තැබීය.

ඈත සඳක් මත පිටසක්වල ජීවීන් දඩයම් කිරීමට අභ්‍යවකාශ යානයක් පිපිරී යයි

මොමන්ට් නාසා අභ්‍යවකාශ යානය බ්‍රහස්පති සඳ මත පිටසක්වල ජීවීන් දඩයම් කිරීම සඳහා පුපුරා යයි

බ්‍රහස්පති ග්‍රහයාගේ අයිස් සහිත චන්ද්‍රයෙකු මත පිටසක්වල ජීවීන්ගේ සලකුණු සෙවීමට යන අභ්‍යවකාශ යානයක් ෆ්ලොරිඩාවේ කේප් කැනවරල් ප්‍රදේශයෙන් පුපුරා ගොස් තිබේ.

මිල්ටන් සුළි කුණාටුව පසුගිය සතියේ සැලසුම් කල් දැමීමට මෙහෙයුමට බල කිරීමෙන් පසු නාසා අභ්‍යවකාශ යානය දේශීය වේලාවෙන් 12:06 ට (GMT 16:06) දියත් කළේය.

යුරෝපා ක්ලිපර් දැන් සැතපුම් බිලියන 1.8 ක් දුර ගෙවා බ්‍රහස්පති වටා කක්ෂගත වන ගැඹුරු අද්භූත චන්ද්‍රයෙකු වන යුරෝපය වෙත ළඟා වනු ඇත.

එය 2030 වන තෙක් නොපැමිණෙන නමුත් එය සොයා ගන්නා දෙයින් අපගේ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ජීවය ගැන අප දන්නා දේ වෙනස් කළ හැකිය.

චන්ද්‍රයාගේ මතුපිටට යටවීම පෘථිවියේ ජල ප්‍රමාණය මෙන් දෙගුණයක් සහිත විශාල සාගරයක් විය හැකිය.

අභ්‍යවකාශ යානය පසුගිය වසරේ පිටත් වූ යුරෝපීය මෙහෙයුමක් හඹා යමින් සිටින නමුත් කොස්මික් පිග්ගිබැක් භාවිතා කරමින් එය අභිබවා ගොස් ප්‍රථමයෙන් පැමිණේ.

Getty Images NASA Europa Clipper අභ්‍යවකාශ යානය 2024 අප්‍රේල් 11 වන දින කැලිෆෝනියාවේ Pasadena හි NASA හි Jet Propulsion Laboratory (JPL) හි අභ්‍යවකාශ යානා එකලස් කිරීමේ පහසුකම් පිරිසිදු කාමරයක් තුළ මාධ්‍ය චාරිකාවක් අතරතුර නරඹන ලදී.

මෙම අභ්‍යවකාශ යානය නිර්මාණය කර ඇත්තේ කැලිෆෝනියාවේ පිහිටි නාසා ආයතනයේ ජෙට් ප්‍රචාලන රසායනාගාරයේදීය

අපේ සඳට වඩා පස් ගුණයක් දීප්තියෙන් යුත් සඳක්

වසර ගණනාවකට පසු, Europa Clipper දියත් කිරීම අවසන් මොහොතේ ප්‍රමාද වූයේ මිල්ටන් සුළි කුණාටුව මේ සතියේ ෆ්ලොරිඩාව පුපුරුවා හැරීමෙන් පසුවය.

අභ්‍යවකාශ යානය නවාතැන් ගැනීම සඳහා ගෘහස්ථව වේගයෙන් ගෙන යන ලද නමුත් හානිය සඳහා කේප් කැනවරල් හි දියත් කිරීමේ මළුව පරීක්ෂා කිරීමෙන් පසුව, ඉංජිනේරුවන් දැන් දේශීය වේලාවෙන් 12:06 ට (GMT 16:06) ඔසවා තැබීමට අවසර දී ඇත.

විවෘත විශ්ව විද්‍යාලයේ ග්‍රහලෝක ක්ෂුද්‍ර ජීව විද්‍යාඥයෙකු වන මාර්ක් ෆොක්ස්-පවෙල් පවසන්නේ, "සූර්‍යයාගෙන් බොහෝ දුරින් ජීවය ඇති බව අප සොයා ගන්නේ නම්, එය පෘථිවියට වෙනම ජීවයක් ඇති බව ඇඟවුම් කරයි.

"එය අතිශයින් වැදගත් ය, මන්ද එය අපගේ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ දෙවරක් සිදු වුවහොත්, එයින් අදහස් කරන්නේ ජීවිතය සැබවින්ම පොදු බවයි," ඔහු පවසයි.

පෘථිවියේ සිට කිලෝමීටර මිලියන 628 ක් දුරින් පිහිටා ඇති යුරෝපය අපගේ චන්ද්‍රයාට වඩා තරමක් විශාලයි, නමුත් සමානකම අවසන් වන්නේ එතැනිනි.

එය අපේ අහසේ තිබුනේ නම්, එය පස් ගුණයකින් දීප්තිමත් වනු ඇත, මන්ද ජල අයිස් බොහෝ හිරු එළිය පරාවර්තනය කරන බැවිනි.

එහි අයිස් සහිත කබොල කිලෝමීටර 25 ක් දක්වා ඝනකමකින් යුක්ත වන අතර, යටින් බෑවුම් වන අතර, විශාල ලුණු වතුර සාගරයක් තිබිය හැකිය. සරල ජීවිතයක් සඳහා අමුද්‍රව්‍ය වන රසායනික ද්‍රව්‍ය ද තිබිය හැකිය.

Europa Clipper අභ්‍යවකාශ යානය පෙන්වන රූපය සහ අධෝරක්ත ආලෝකය විශ්ලේෂණය කිරීමට භාවිතා කරන සිතියම්කරණ රූප වර්ණාවලීක්ෂයක රූපයක්

අභ්‍යවකාශ යානය වෘත්තීය පැසිපන්දු පිටියකට වඩා දිගු වන අතර අප්‍රිකානු අලියෙකුගේ බරට සමාන වේ

1970 ගණන්වල ඇරිසෝනා හි දුරේක්ෂයක් හරහා බැලූ විට, ඔවුන් ජල අයිස් දුටු විට, යුරෝපය ජීවයට සහාය විය හැකි බව විද්‍යාඥයන් ප්‍රථම වරට වටහා ගත්හ.

වොයේජර් 1 සහ 2 අභ්‍යවකාශ යානා පළමු සමීප ඡායාරූප ලබා ගත් අතර පසුව 1995 දී නාසා හි ගැලීලියෝ අභ්‍යවකාශ යානය ගැඹුරු ප්‍රහේලිකා ඡායාරූප කිහිපයක් ගනිමින් යුරෝපය පසුකර ගියේය. අඳුරු, රතු-දුඹුරු ඉරිතැලීම්, ලවණ අඩංගු විය හැකි අස්ථි බිඳීම් සහ ජීවයට ආධාර කළ හැකි සල්ෆර් සංයෝගවලින් පිරී ඇති මතුපිටක් ඔවුන් පෙන්වූහ.

හබල් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය එතැන් සිට සඳ මතුපිට සිට සැතපුම් 100ක් (කිලෝමීටර් 160ක්) ඉහළට මුදා හරින ලද ජල පිහාටු මොනවාදැයි ඡායාරූප ගෙන ඇත.

නමුත් ඒ කිසිම මෙහෙයුමක් යුරෝපයට ඇත්ත වශයෙන්ම තේරුම් ගැනීමට තරම් දිගු කාලයක් සමීප වූයේ නැත.

AI දත්ත මධ්‍යස්ථාන බල ගැන්වීමට Google න්‍යෂ්ටික යයි.

  

කයිරෝස් පවර් සමඟ ඇති කර ගත් ගිවිසුම 2030 වන විට පළමු න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරකය අන්තර්ජාලයට ගෙන ඒම අරමුණු කරයි

ගූගල් සමාගම සිය කෘත්‍රිම බුද්ධි (AI) දත්ත මධ්‍යස්ථාන බල ගැන්වීමට අවශ්‍ය අතිවිශාල ශක්ති ප්‍රමාණය ජනනය කිරීමට කුඩා න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරක භාවිතා කිරීමට ගිවිසුමක් අත්සන් කර ඇත.

සමාගම පවසන්නේ කයිරෝස් පවර් සමඟ ඇති කර ගත් ගිවිසුම මෙම දශකයේ පළමු ප්‍රතික්‍රියාකාරකය භාවිතා කිරීමට පටන් ගන්නා බවත් 2035 වන විට තවත් බොහෝ දේ අන්තර්ජාලයට ගෙන එනු ඇති බවත්ය.

ගනුදෙනුව කොපමණ වටිනවාද යන්න හෝ පැල ඉදිකරන්නේ කොතැනද යන්න පිළිබඳව සමාගම් කිසිදු විස්තරයක් ලබා දී නැත.

AI ධාවනය කරන දැවැන්ත දත්ත මධ්‍යස්ථාන විසින් භාවිතා කරන විදුලිය සැපයීම සඳහා තාක්‍ෂණ සමාගම් වැඩි වැඩියෙන් න්‍යෂ්ටික බලශක්ති ප්‍රභවයන් වෙත යොමු වෙමින් සිටී.

Google හි බලශක්ති සහ දේශගුණය පිළිබඳ ජ්‍යෙෂ්ඨ අධ්‍යක්ෂ Michael Terrell පැවසුවේ, "AI තාක්‍ෂණයන්ට සහාය වීම සඳහා ජාලයට නව විදුලි ප්‍රභවයන් අවශ්‍ය වේ.

"මෙම ගිවිසුම බලශක්ති අවශ්‍යතා පිරිසිදුව සහ විශ්වාසවන්තව සපුරාලීම සඳහා නව තාක්‍ෂණයක් වේගවත් කිරීමට සහ සෑම කෙනෙකුටම AI හි පූර්ණ විභවය විවෘත කිරීමට උපකාරී වේ."

1979 දී ඇමරිකාවේ දරුණුතම න්‍යෂ්ටික අනතුර සිදුවූ ස්ථානය වූ ත්‍රී මයිල් අයිලන්ඩ් බලශක්ති බලාගාරයේ මෙහෙයුම් නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා මයික්‍රොසොෆ්ට් සමාගම පසුගිය මාසයේදී ගිවිසුමකට එළඹුණි.

මාර්තු මාසයේදී ඇමසන් පෙන්සිල්වේනියා ප්‍රාන්තයේ න්‍යෂ්ටික බලයෙන් ක්‍රියාත්මක වන දත්ත මධ්‍යස්ථානයක් මිලදී ගන්නා බව ප්‍රකාශ කළේය.

න්‍යෂ්ටික බලය, ප්‍රායෝගිකව කාබන් රහිත සහ දවසේ පැය 24 පුරාවට විදුලිය සපයන න්‍යෂ්ටික බලය, වඩාත් බලශක්ති තීව්‍ර වෙමින් විමෝචනය කපා හැරීමට උත්සාහ කරන බැවින් තාක්ෂණික කර්මාන්තයට වඩ වඩාත් ආකර්ශනීය වී ඇත.

කෙසේ වෙතත්, විචාරකයින් පවසන්නේ න්‍යෂ්ටික බලය අවදානම් රහිත නොවන අතර දිගුකාලීන විකිරණශීලී අපද්‍රව්‍ය නිපදවන බවයි.

වසර 14කට පෙර සිදු කළ ප්‍රකාශයක් නිසා ඉන්දියාවේ බුකර් ත්‍යාගලාභීකතුවරිය සිරගත වෙයි ද

 අරුන්දතී රෝයි

රෝයි යනු ඍජුව කතා කරන ලේඛිකාවක සහ ක්‍රියාකාරිනියකි.

දශකයකට වැඩි කාලයකට පෙර තමන් සිදු කළ ප්‍රකාශයක් සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාවේ කීර්තිමත් ම ලේඛකයන්ගෙන් කෙනෙකුට අධිකරණය හමුවේ පෙනී සිටීමට සිදුවනු ඇති ද?

මුල් පැමිණිල්ලෙන් වසර 14කට පසුව, ඉන්දියාවේ දැඩි ත්‍රස්ත විරෝධී නීති යටතේ බුකර් ත්‍යාගලාභී කතුවරියක වන අරුන්දතී රෝයිට එරෙහිව නඩු පැවරීමට දිල්ලියේ ඉහළ ම නිලධාරියා පසුගිය සතියේ අවසර ලබා දුන්නේ ය. නීතිවිරෝධී ක්‍රියාකාරකම් (වැළැක්වීමේ) පනත (UAPA) ඇප ලබා ගැනීම සුවිශේෂී අභියෝගයක් බවට පත් කිරීම සඳහා කුප්‍රකට වන අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස බොහෝ විට එමගින් නඩු විභාගය අවසන් වන තෙක් වසර ගණනාවක් රඳවා තබා ගැනීම සිදු වේ.

ක්‍රියාකාරීන්, මාධ්‍යවේදීන් සහ සිවිල් සමාජ සාමාජිකයින් ඇතුළු විවේචකයින් නිහඬ කිරීමට මෙම නීතිය භාවිත කරන බවට මෝදි රජයට චෝදනා එල්ල වී තිබේ.

ඍජුව අදහස් පළ කරන ලේඛිකාවක සහ ක්‍රියාකාරිනියක වන 62 හැවිරිදි රෝයිට විත්තිකූඩුවට නැගීමට සිදුව ඇත්තේ, නිතර මතභේදයට තුඩු දෙන කලාපයක් වන කාශ්මීරය පිළිබඳ අදහස් දැක්වීම හේතුවෙනි.

"කාශ්මීරය කිසි විටෙකත් ඉන්දියාවට ම අයිති කොටසක් වුණේ නැහැ. ඒක ඇවිල්ලා ඓතිහාසික කාරණයක්. ඉන්දීය රජය පවා මෙය පිළිගෙන තිබෙනවා," 2010 ඔක්තෝබර් මාසයේදී දේශපාලන සිරකරුවන් නිදහස් කිරීම සඳහා වන කමිටුව විසින් සංවිධානය කරන ලද දිල්ලි නුවර දිනක් පුරා පැවති උණුසුම් සංවාද සිදුවුණු සම්මන්ත්‍රණයකදී ඇය පැවසුවා ය.

ඉන්දීය පාලනය යටතේ පවතින කාශ්මීරය එවකට කැළඹී ගියේ එම ප්‍රකාශය ඉන්දියාවට එරෙහි දරුණු නැගිටීමක් ලෙස ප්‍රදේශවාසීන් විසින් විස්තර කරනු ලැබීමත් සමග ය.

ඒ එම වසර මුලදී නිදහස ඉල්ලා ක්‍රියාත්මක වූ නව විරෝධතා හේතුවෙන් විරෝධතාකරුවන් විශාල පිරිසක් මිය යාමෙන් පසුව ය.

න්‍යෂ්ටික අවිවලින් සන්නද්ධ ප්‍රතිවාදීන් දෙදෙනා වන ඉන්දියාව සහ අසල්වැසි පකිස්ථානය, මතභේදයට තුඩු දී ඇති මෙම කලාපයට සම්පූර්ණයෙන් ම හිමිකම් කියන අතර ඒ සඳහා යුද්ධ දෙකක ද නිරත වී ඇත.

අපේක්ෂා කළ පරිදි ම රෝයිගේ ප්‍රකාශය වෙත දැඩි විරෝධයක් එල්ල වූයේ, විවේචකයින් බොහෝ දෙනෙකු ඉන්දියාව කෙරෙහි ඇයගේ පක්ෂපාතීත්වය ප්‍රශ්න කරමින් සහ, එවකට කොංග්‍රස් පක්ෂය ප්‍රමුඛ ෆෙඩරල් රජයට රාජද්‍රෝහී චෝදනා මත ඇයව අත්අඩංගුවට ගන්නා ලෙසට තර්ජනය කරමිනි.

දිල්ලියේ ඉහළ පැලැන්තියේ ප්‍රදේශයක පිහිටා ඇති රෝයිගේ නිවස පිටත පවා විරෝධතා පැවැත්විණි. ඇයට සහ තවත් විත්තිකරුවෙකු වන කාශ්මීරයේ නීති ගුරුවරයෙකු වන ෂෙයික් ෂෝකට් හුසේන්ට එරෙහිව සහ තවත් දෙදෙනෙකුට රාජද්‍රෝහී චෝදනා එල්ල කරමින් අපරාධ පැමිණිල්ලක් ද ගොනු කෙරිණි.

අලි නින්ද' ගැන මේ කරුණු දැන සිටියාද?

වන අලියෙකු හෝ හීලෑ අලියෙකු නිදා සිටිනවා දැකගත හැක්කේ ඉතාමත් විරල වශයෙනි.

ගසකට වාරු වී නිදන වන අලි කලාතුරකින් ඇස ගැටෙන අතර හීලෑ අලි ඇතුන් බොහෝ විට නිදා ගනු ලබන්නේ දිය නෑම සඳහා රැගෙන යනු ලබන ගංතොටුපලකදීය. නැතිනම් රාත්‍රී කාලයේදීය.

මේ අතර සියලුම ක්ෂීරපායි සතුන් අතරින් කෙටිම කාලයක් නිදාගනු ලබන්නේ අප්‍රිකානු අලි බව අධ්‍යයනයකින් අනාවරණය වී තිබේ.

අලි ඇතුන්ගේ ස්වාභාවික නිදන රටාව පිළිබඳ වැඩිදුර කරුණු අනාවරණය කර ගැනීමේ අරමුණින් විද්‍යාඥයන් කණ්ඩායමක් බොට්ස්වානා රාජ්‍යයේ වන අලි දෙදෙනෙකුගේ හැසිරීම් රටාව නිරීක්ෂණය කළහ.

සත්වෝද්‍යාන තුළ වෙසෙන අලි ඇත්තු දිනකට පැය 4 -6 අතර කාලයක් නිදති.

නමුත් ස්වභාවික වටපිටාවක් තුළ වෙසෙන අලි ඇතුන්ගේ විවේක කාලය පැය දෙකකට සීමා වේ.

එවැනි පරිසරයක වෙසෙන අලි ඇතුන් ප්‍රධාන වශයෙන් සිය විවේකය ගත කරන්නේ රාත්‍රි කාලයේදීය.

සිය පෙළපත් නාමය ලෝකය ම දන්නා සන්නාමයක් බවට පත් කළ රතන් ටාටා කවුද?

 

Tata සමූහ ව්‍යාපාරයේ සභාපති රතන් ටාටා, 2014 අප්‍රේල් 9, බදාදා, චීනයේ, හයිනාන් හි Boao හි Boao Forum for Asia හි සැසියකට සහභාගී වෙමින්.

ඡායාරූප ශීර්ෂ වැකිය,රතන් ටාටා, ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් ඉන්දියාවේ ව්‍යාපාරික නායකයන්ගෙන් කෙනෙකි

ඉන්දීය ධන කුවේරයෙකු වන රතන් ටාටා මිය යන විට 86 හැවිරිදි වියේ පසුවූ බව ඔහු දශක දෙකකට වැඩි කාලයක් නායකත්වය දුන් ටාටා සමූහ ව්‍යාපාරය පවසයි.

ටාටා යනු ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් ඉන්දියානු ව්‍යාපාරික නායකයන්ගෙන් කෙනෙකි.

ටාටා ගෲප් යනු ඉන්දියාවේ විශාලතම සමාගම්වලින් එකක් වන අතර, වාර්ෂික ආදායම ඩොලර් බිලියන 100 (පවුම් බිලියන 76.5) ඉක්මවයි.

ටාටාගේ මරණය පිළිබඳ නිවේදනය නිකුත් කරමින් ටාටා සන්ස්හි වත්මන් සභාපතිවරයා ඔහුව විස්තර කළේ, "සැබවින් ම අසාමාන්‍ය නායකයෙකු" ලෙස යි.

“සමස්ත ටාටා පවුල වෙනුවෙන්, මම ඔහුගේ ආදරණීයයන් වෙත අපගේ බලවත් ශෝකය ප්‍රකාශ කරමි'' යැයි නටරාජන් චන්ද්‍රසේකරන් පැවසීය.

ඔහුගේ උරුමය අපව දිරිමත් කරන අතර ඔහු දැඩි ලෙස උද්‍යෝගයෙන් ඉදිරිපත් කළ ප්‍රතිපත්ති ආරක්ෂා කිරීමට අපි උත්සහ කරනවා."

ඔහු ටාටා සමූහයේ සභාපතිවරයා ලෙස කටයුතු කරන කාලය තුළදී ටාටා සමූහ ව්‍යාපාරය ඉහළ පෙළේ ප්‍රාග්ධන කිහිපයක් අත්පත් කර ගත්තේය. ඒ අතරට ඇන්ග්ලෝ-ඩච් වානේ නිෂ්පාදනය කරන කෝරස් සමාගම, එක්සත් රාජධානිය පදනම් කරගත් මෝටර් රථ සන්නාමයන් වන ජගුවාර්, ලෑන්ඩ් රෝවර් සහ ලොව දෙවන විශාලතම තේ සමාගම වන ටෙට්ලි ද ඇතුළත් වේ.

පළමු නවකතාවෙන් ම ඇමෙරිකාවේ ගෞරවණීය සම්මාන දෙකකට පාත්‍ර වූ ශ්‍රී ලාංකික ලේඛකයා

 

ශ්‍රී ලාංකික තරුණ ලේඛකයෙකුට ඇමෙරිකාවේ ගෞරවණීය සම්මාන දෙකක් හිමි වී තිබේ.

එම සම්මාන අතරින් එකක් වන්නේ, ඇමෙරිකාවේ මුද්‍රණය කෙරුණු විද්‍යා ප්‍රබන්ධ අතරින් 2023 වසරේ හොඳ ම විද්‍යා ප්‍රබන්ධ නවකතාවට හිමි නෙබියුලා (Nebula) සම්මානය යි.

මෙහි සුවිශේෂත්වය වන්නේ, එම ලේඛකයා විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද සිය පළමු විද්‍යා ප්‍රබන්ධ නවකතාවට මෙම සම්මානය හිමි වීම ය.

දෙවැන්න, ලේඛකයෙකුගේ පළමු මනඃකල්පිත (fantasy) නවකතාව වෙනුවෙන් පිරිනැමෙන ක්‍රෝෆෝඩ් (Crawford) සම්මානය යි.

ඇමෙරිකාවේ ගෞරවයට පාත්‍ර වූ මෙම සම්මාන දෙක ම හිමි වී ඇත්තේ, 2023 වසරේදී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ශ්‍රී ලාංකික ලේඛකයෙකු වන වජ්‍ර චන්ද්‍රසේකරගේ The Saint of Bright Doors කෘතියට ය.

The Saint of Bright Doors කෘතියේ අන්තර්ගතය

The Saint of Bright Doors යනු ශ්‍රී ලාංකික ලේඛකයෙකු වන වජ්‍ර චන්ද්‍රසේකර විසින් රචනා කරන ලද මනඃකල්පිත නවකතාවකි.

අද්භූත "දීප්තිමත් දොරවල්" සහිත ප්‍රබන්ධිත නගරයක, ප්‍රමුඛ පෙළේ ආධ්‍යාත්මික නායකයෙකු ඝාතනය කිරීමට කුඩා කාලයේ සිට ම පුහුණු වූ මිනිසෙකුගේ කතාව නවකතාවට වස්තු විෂය වී තිබේ.

මෙම නවකතාව "නූතන ජීවිතයේ ලෞකික අරගලවලට එරෙහිව දිව්‍යමය විප්ලවවාදීන්ගේ සහ ලෝකෝත්තර ඇදහිලි අතර ප්‍රබල ඝට්ඨනයක් නිර්මාණය කරන," බව කර්තෘවරයා වන වජ්‍ර චන්ද්‍රසේකර පවසයි.

කාන්තාවක් නමින් සර්ප විශේෂයක් නම කල පලමු අවස්ථාව

රක්වාන කඳු වැටිය ආශ්රිතව රයිනෝෆිස් මාටින් විශේෂය සොයාගෙන ඇති අතර රයිනෝෆිස් ඩිනර්සාර්ඩේ හඳුනා ගැනීමට හැකිව ඇත්තේ නකලස් කඳුවල බටහිර බෑවුම් ආශ්රිතවයි 

මේ විශේෂ දෙකම ලංකාට ආවේණිකයි. මුං පොඩ්ඩක්වත් විස නැහැ. මේගොල්ලෝ ජීවත් වෙන්නේ පොළොව යට. හරිම සංවේදී සත්ත්ව කොටසක්.’ යැයි සර්ප විශේෂ ගැන විස්තර කරමින් මෙන්ඩිස් වික්රමසිංහ සඳහන් කළේය.

රයිනෝෆිස් සත්වයින් යුරොපෙල්ටිඩේ (Uropeltidae) කුලයට අයත් බව මෙන්ම ඔවුන් ඉන්දියාවට සහ ලංකාවට ආවේණික කුලයක් බව ද ඔහු පැවසීය.

එම කුලයට අයත් සතෙකු කාන්තාවක් නමින් නම් කළ ප්රථම අවස්ථාවට හිමි ගෞරවය හිමි වන්නේ ඩේවිඩ් ගවර් ඇතුලු පර්යේෂණ කණ්ඩායමටයි.

‘යුරොපෙල්ටිඩේ කුලයේ සත්තු මෙතුවක් කල් නම් කරපු හැම සතාම නම් කරලා තියෙන්නේ එක්කෝ ප්රදේශයකට එහෙම නැතිනම් උන්ගේ තියෙන ලක්ෂණයකට, එහෙම නැත්නම් පිරිමි එක්කෙන්ගේ නමක් තමයි යොදලා තියෙන්නේ. නමුත් මේ රයිනෝෆිස් ඩිනර්සාර්ඩේ කියන විශේෂය යුරොපෙල්ටිඩේ කුලයේ පළවෙනිම කාන්තාවකට නම් කරපු විශේෂය.’

රයිනෝෆිස් ඩිනර්සඩ් නමින් හඳුන්වන ඩිනර්සාර්ඩේ තුඩුල්ලා සත්වයා නම් කර ඇත්තේ ඩිනසර්ඩ් රහිම් ආචාර්යවරියට ගෞරවයක් ලෙස ය.

රජරට විශ්ව විද්යාලයේ සේවය කරන ඇය මොලුස්කාවන් සම්බන්ධව ලොව ප්රමුඛ පෙලේ හසල දැනුමක් ඇති කීර්තිමත් විද්යාඥාවරියකි. ඇය මෙරටින් හමුවන ගොළුබෙල්ලන් සම්බන්ධව පර්යේෂණ විශාල සංඛ්යාවක් සිදු කර තිබේ.

අපගේ මොලේ කුඩා වී ඇති බව ඔබ දන්නවා ද

 

මීට වසර 100,000කට පෙර විසූ හෝමෝ සේපියන් මානවයින්ගේ මොළයේ ප්‍රමාණයට වඩා නූතන මානවයින්ගේ මොළයේ විශාලත්වය 13%කින් පමණ කුඩා වී තිබේ. එයට හේතුව කුමක් ද යන්න තවමත් පර්යේෂකයින්ට ප්‍රෙහේළිකාවකි.

මානව විශේෂය අනෙකුත් සතුන්ගෙන් වෙන් වන්නේ, අප සතු "විශාල මොළය" හේතුවෙන් බව සාම්ප්‍රදායිකව සැලකේ. සිතීමට සහ නවෝත්පාදනය සඳහා අප සතු ධාරිතාව, පළමු සිතුවම නිර්මාණය කිරීමට, රෝදය නිපදවීමට සහ සඳ තරණය කිරීමට පවා අපට අවස්ථාව සැලසිණි.

නිසැකව ම, සමාන ශරීර විශාලත්වයක් සහිත වෙනත් සතුන් සමග සැසඳීමේදී, අපගේ මොළය අතිවිශාල එකකි. මානව විශේෂය අවසන් වරට චිම්පන්සියන් සමග පොදු මුතුන්මිත්තෙකු බෙදා ගත් දා සිට වසර මිලියන හයක කාලය තුළ මිනිස් මොළය හතර ගුණයකින් විශාල වී තිබිණි. කෙසේ වෙතත්, අධ්‍යයනවලින් පෙනී යන්නේ, විශාල මොළයක් ඇති වීමේ මෙම ප්‍රවණතාව හෝමෝ සේපියන් අවධියේ සිට පරිවර්තනයකට ලක්වී ඇති බව ය. මානව විශේෂයේ, පසුගිය වසර 100,000 තුළ මොළයේ විශාලත්වය අඩු වී ඇත.

නිදසුනක් වශයෙන්, 2023 වසරේ කළ අධ්‍යයනයකදී, නිව් යෝර්ක්හි පිහිටි ස්වභාවික ඉතිහාසය පිළිබඳ අමෙරිකානු කෞතුකාගාරයේ ෆොසිල විද්‍යාඥ සහ භාරකරු ඉයන් ටැටර්සෝල්, පුරාණ හොමිනින්වරුන්ගේ මොළයේ විශාලත්වය කාලයට අනුරූපීව නිරීක්ෂණය කළේ ය. ඔහු සිය නිරීක්ෂණ දැනට හඳුනාගෙන ඇති පැරණිතම විශේෂයෙන් ආරම්භ කර නූතන මානවයාගෙන් අවසන් කළේ ය.

විවිධ හොමිනින් විශේෂවල ආසියාවේ, යුරෝපයේ සහ අප්‍රිකාවේ විවිධ කාලවලදී ස්වාධීනව මොළයේ ප්‍රසාරණය ශීඝ්‍රයෙන් සිදුවූ බව ඔහු සොයා ගත්තේ ය. කාලයත් සමග මොළයේ විශාලත්වය වැඩි වූ විශේෂ අතර ඔස්ට්‍රලෝපිතෙකස් ඇෆරෙන්සිස්, හෝමෝ ඉරෙක්ටස්, හෝමෝ හයිඩෙල්බර්ජෙන්සිස් සහ හෝමෝ නියැන්ඩර්තාලෙන්සිස් යන විශේෂ ඇතුළත් වේ.

හෝමෝ නියැන්ඩර්තාලෙන්සිස් වැනි නව මානව විශේෂ මතුවීමත් සමග මොළයේ විශාලත්වය වෙනස් වියඡායාරූප මූලාශ්‍රය,Getty Images

ඡායාරූප ශීර්ෂ වැකිය,හෝමෝ නියැන්ඩර්තාලෙන්සිස් වැනි නව මානව විශේෂ මතුවීමත් සමග මොළයේ විශාලත්වය වෙනස් විය

කෙසේ වෙතත්, කාලයාගේ ඇවෑමෙන් මොළය විශාල වීමේ ප්‍රවණතාව නූතන මානවයාගේ පැමිණීමත් සමග වෙනස් විය. වර්තමාන පිරිමින්ගේ සහ කාන්තාවන්ගේ හිස් කබල අවසන් අයිස් යුගයේ ජීවත් වූ හෝමෝ සේපියන් විශේෂයේ හිස් කබලට වඩා සාමාන්‍යයෙන් 12.7%කින් කුඩා ය.

"අපට තියෙන්නේ විශේෂ හැඩයක් ගත්ත හිස් කබලක්. ඒ නිසා මුල් යුගයේ මානවයින්ව පහසුවෙන් හඳුනගන්න පුළුවන්. ඒ වගේ ම, මුල් ම කාලයේ මානවයින්ට තිබුණේ, අතිශයින් විශාල මොළයක්," ටැටර්සෝල් පවසයි.

ටැටර්සෝල්ගේ සොයා ගැනීම අන් අයගේ සොයා ගැනීම්වලට සමාන ය. උදාහරණයක් ලෙස, 1934 වසරේදී ඉලිනොයිස්හි චිකාගෝ විශ්වවිද්‍යාලයට අනුබද්ධ ජර්මානු ජාතික විද්‍යාඥයෙකු වූ ගර්හාඩ් වොන් බොනින් මෙසේ ලියා තිබිණි. "අවම වශයෙන් පසුගිය අවුරුදු 10,000 හෝ 20,000 තුළ යුරෝපයේ [මිනිස් මොළයේ] විශාලත්වයේ අඩුවීමක් පිළිබඳ නිශ්චිත ඇඟවීමක් තිබේ."

එසේ නම්, මෙම කැපීපෙනෙන අඩු වීම පැහැදිලි කළ හැක්කේ කෙසේ ද? ටැටර්සෝල් යෝජනා කරන්නේ, මොළයේ විශාලත්වය අඩු වීම, වසර 100,000කට පමණ පෙර ආරම්භ වූ බවට ය. එය මිනිසුන් වටපිටාව වඩා හොඳින් තේරුම් ගැනීම සඳහා වඩාත් වියුක්ත ආකාරයකින් සිතීම හෙවත් වඩාත් අවබෝධාත්මක චින්තනයේ සිට ඔහු "සංකේතාත්මක තොරතුරු සැකසීම" ලෙස හඳුන්වන මට්ටමට මාරු වූ කාල පරිච්ඡේදයට අනුරූප වේ.

අමතක වීම ප්‍රතිලාභයක් වන්නේ ඇයි?

අපගේ අසම්පූර්ණ මතකයන් තුළ ධනාත්මක පැතිකඩක් ද තිබේ.

 අසම්පූර්ණ මතකයන් තුළ ධනාත්මක පැතිකඩක් ද තිබේ.

අසම්පූර්ණ මතකය සහ වැරදි ආවර්ජන, නම්‍යශීලී මනසකට අත්‍යවශ්‍ය අංග බව ස්නායු විද්‍යාඥ චරන් රංගනාත් සිය නවතම කෘතිය හරහා තර්ක කරයි. එසේ වන්නේ මන්දැයි ඩේවිඩ් රොබ්සන් ඔහුගෙන් විමසයි.

ස්නායු විද්‍යාඥ චරන් රංගනාත් සිය නව ග්‍රන්ථය වන Why We Remember නමැති කෘතියේ රචනා කර ඇත්තේ, "මතකය යනු අතීතය සංරක්ෂණය කිරීමකට වඩා ඉතා පුළුල් දෙයකි; එය අප අපව මෙන් ම, අන් අය සහ ලෝකය දකින ප්‍රිස්මයයි," යනුවෙනි.

රංගනාත් යනු, පසුගිය වසර 30 කාලයක් තුළ, අප තුළ ඇති ආවර්ජනය කිරීම, මතකයේ තබා ගැනීම සහ අමතක කිරීම යන හැකියාවන් සදහා බලපාන මොළයේ ක්‍රියාකාරීත්වය ගවේෂණය කරමින් සිටින, ඩේවිස්හි කැලිෆෝනියා විශවිද්‍යාලයේ මනෝවිද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙකි. මතකය පිළිබඳ අපගේ බොහෝ පොදු උපකල්පන වැරදි බවට ඔහු තර්ක කරයි; එහි පෙනෙන දෝෂ බොහෝ විට පැන නගින්නේ, එහි වඩාත් ම ප්‍රයෝජනවත් අංගයන්ගෙන් වන අතර ඉන් අපගේ පැවැත්ම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වූ සංජානනීය නම්‍යශීලී බවක් ඇති කරයි.

ඔහු විද්‍යා ලේඛක ඩේවිඩ් රොබ්සන් සමග මොළය පිළිබඳ මෙම අතිනවීන සොයා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් සහ අපගේ අසම්පූර්ණ මනස වඩා සාර්ථකව භාවිත කිරීමට මෙම දැනුම භාවිත කළ හැකි ක්‍රම පිළිබඳව කතාබහ කළේ ය

ඔබේ පොත ප්‍රතිවිරෝධී සංකල්පවලින් පිරී තිබෙනවා. "වැරදි මත පදනම් වූ ඉගෙනීම" යන අදහසින් පටන් ගනිමු. වැරදි කිරීමට අප අපට ම ඉඩ දෙන විට අප හොඳින් ඉගෙන ගන්නේ ඇයි?

මතකය ඇති වන්නේ, නියුරෝන අතර ඇති වන සම්බන්ධතාවල ශක්තීන් වෙනස් වීම තුළිනි. ඇතැම් සම්බන්ධතා වඩා ශක්තිමත් සහ ඵලදායී වන විට, තවත් සම්බන්ධතා ප්‍රබල නොවිය හැකි ය. වැරදි තුළින් ඉගෙන ගැනීමේ මූලධර්මය වන්නේ, ඔබ මතකයන් යළි ආවර්ජනය කිරීමට උත්සහ කරන විට, ඔබේ මතකය සෑම විට ම මඳක් අසම්පූර්ණ වනු ඇති. එමෙන් ම, මොළය මෙම මතකය මතු කර ගැනීමට උත්සහ කරද්දී, ඔබ එය සැබෑ තොරතුරු සමග සංසන්දනය කරන විට, මෙම ජාලයන්ට නරක සබඳතා දුර්වල කර හොඳ සබඳතා ශක්තිමත් කළ හැකි යි.

එයින් ගම්‍ය වන්නේ, ඔබ ඉගෙන ගත්සහ කරන දේ මතු කර ගැනීමට ඔබ ඔබට ම අභියෝග කිරීමෙන්, එම දුර්වලතා හෙළිදරව් කරන නිසාත්, එමගින් ඔබේ මොළයට මෙම මතකයන් වඩා නිවැරදි කිරීමට අවස්ථාවක් ලබා දෙන නිසාත් එය තවතවත් ඉගෙන ගැනීම සදහා වන හොඳ ම මාර්ගය වන බව යි.

රුසියාවේ ලූනා-25 අභ්‍යවකාශ යානය සඳ මතට කඩා වැටෙයි

 

රුසියාවේ මිනිසුන් රහිත ලූනා-25 අභ්‍යවකාශ යානය පාලනයෙන් ගිලිහී ගොස් සඳ මතට කඩා වැටී ඇති බව බලධාරීහු පවසති.

එය වසර 50කට පමණ පසු රුසියාව දියත් කළ පළමු සඳ මෙහෙයුම විය.

ඡායාරූප ශීර්ෂ වැකිය,ලූනා -25 යානය අගෝස්තු 11 වැනිදා නැගෙනහිර රුසියාවෙන් අභ්‍යාවකාශගත කළ අයුරු

එම යානය චන්ද්‍රයාගේ දක්ෂිණ ධ්‍රැවයට ගොඩ බසින ලද ප්‍රථම යානය බවට පත් වීමට නියමිතව තිබුණු නමුත් ගොඩබෑම සඳහා අවශ්‍ය කටයුතු සූදානම් වෙමින් පැවති අවස්ථාවේ ඇති වූ ගැටලු සහගත තත්ත්වය හේතුවෙන් (අගෝස්තු 12 වැනිදා) මෙහෙයුම අසාර්ථක විය.

ඒ හරහා මිදුණු ජලය සහ වැදගත්කමක් උසුලන මූලද්‍රව්‍ය ඇතැයි විද්‍යාඥයින් උපකල්පනය කරන සඳෙහි කොටසක් ගවේෂණය කිරීමට නියමිතව තිබිණි.

රුසියාවේ රාජ්‍ය අභ්‍යවකාශ සංස්ථාව වන රොස්කොස්මොස් ඉරිදා උදෑසන ප්‍රකාශ කළේ, (අගෝස්තු 12 වැනිදා) සවස 2:57ට සුළු වේලාවකට පසු ලූනා-25 සමග පැවති සම්බන්ධතා ගිලිහී ගිය බව ය.

කිලෝග්‍රෑම් 800ක් බරැති යානය "සඳෙහි පෘෂ්ඨය මත ගැටීම හේතුවෙන් විනාශ වී ගිය" බව මූලික සොයාගැනීම්වලින් පෙනී ගියේ යැයි එම ආයතනය නිකුත් කළ නිවේදනයක සඳහන් විය.

මෙහෙයුම අසාර්ථක වූයේ මන්දැයි සෙවීම විශේෂ කොමිසමක් මගින් සොයා බලන බව ද එහි සඳහන් විය.

ලූනා-25 අහිමි වීම රොස්කොස්මොස් ආයතනයට මරු පහරකි. රුසියාවේ සිවිල් අභ්‍යවකාශ වැඩසටහන වසර කිහිපයක් තිස්සේ පරිහානියට පත්ව ඇති අතර, රාජ්‍ය අරමුදල් වැඩි වැඩියෙන් හමුදා කටයුතු වෙනුවෙන් යොමු කෙරේ.

සඳෙහි දක්ෂිණ ධ්‍රැවය වෙත ගමන් කිරීම සඳහා රුසියාව, එළඹෙන සතියේ ගොඩබෑමට නියමිත චන්ද්‍රයාන්-3 අභ්‍යවකාශ යානය හිමි ඉන්දියාව සමග තරගයක නිරතව සිටියේ ය.

චන්ද්‍රයාන්-3 ගොඩබැස් වූ පසු, රෝද හයකින් සමන්විත රෝවරය සඳ මත පිහිටි පාෂාණ සහ ආවාට වටා සැරිසරා, විශ්ලේෂණ කටයුතු සඳහා පෘථිවිය වෙත තීරණාත්මක දත්ත සහ ඡායාරූප එවීමට පෙර ඒ වෙනුවෙන් සූදානම් වීමට පැය කිහිපයක් ගතවනු ඇත.

සඳෙහි උත්තර ධ්‍රැවයට වඩා කිසි විටෙකත් ඍජු සූර්යාලෝකයට නිරාවරණය නොවුණු විශාල කොටසකට හිමිකම් කියන සඳෙහි දක්ෂිණ ධ්‍රැවයේ ජලය හමුවීමට ඇති හැකියාව ඉහළ ය.

ලූනා-25 මෙහෙයුම අවදානම්සහගත බව ත් එය අසාර්ථක විය හැකි බව ත් රොස්කොස්මොස් පිළිගෙන තිබිණි. යානය අගෝස්තු 11 වන දින රුසියාවේ නැගෙනහිරට වන්නට පිහිටි අමූර් කලාපයේ වස්ටොච්නි කොස්මද්‍රෝමෙ (Vostochny Cosmodrome) සිට දියත් කරන ලද අතර පසුව මෙම සතියේ බදාදා චන්ද්‍ර කක්ෂයට සාර්ථකව ඇතුළු විය.

එය ඉන්දියානු යානය සඳ ස්පර්ශ කිරීමට දින කිහිපයකට ප්‍රථම සඳුදා හෝ අඟහරුවාදා මෘදු ගොඩබෑමකින් අනතුරුව ඉතිහාසගත වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන ලදී.

ඇමෙරිකාව සහ චීනය යන රටවල් දෙක ම සඳ මතුපිටට ආරක්ෂිතව ගොඩ බැස ඇතත්, මීට පෙර කිසිදු රටක් සඳෙහි දක්ෂිණ ධ්‍රැවයට ගොඩ බැස නැත.

ලූනා-25 යනු, සෝවියට් සංගමයේ කොටසක් වූ රුසියාව 1976 වසරට පසුව සිදු කළ පළමු සඳ මෙහෙයුම යි. එම මෙහෙයුම, එනම්, ලූනා-24, සාර්ථකව ගොඩ බැස්වීමට හැකි විය.

ආබාධිතයින්ට අභ්‍යාවකාශය විවර කිරීමේ මෙහෙයුමක නිරත වන පැරාලිම්පික් ශූරයා

 

හිටපු පැරාලිම්පික් ක්‍රීඩක ජෝන් මැක්ෆෝල්, යුරෝපීය අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය සමග එක්ව ශාරීරික ආබාධ සහිත පුද්ගලයින්ට අභ්‍යවකාශයේ ජීවත් වීමට සහ වැඩ කිරීමට හැකියාවක් තිබේ ද, යන්න සොයා බැලීම සඳහා සුවිශේෂී අධ්‍යයනයක නිරත වී සිටී. බීබීසී පුවත් සේවය, ගගනගාමී පුහුණුවක නිතරව සිටින ඔහුගේ ප්‍රගතිය නිරීක්ෂණය කරමින් සිටියේය.

එය ඕනෑ ම නවක ගගනගාමියෙකු මුහුණ දිය යුතු පරීක්ෂණයකි. කෙසේ වෙතත්, එම පරීක්ෂණය බියසුලු හෝ ආවරණය වූ අවකාශයන්ට බියක් දක්වන පුද්ගලයින්ට සුදුසු නැත.

මිනී පෙට්ටියක ප්‍රමාණයෙන් යුත් ලෝහ පෙට්ටියක් තුළ ජෝන් මැක්ෆෝල් අන්ධකාරයේ හෙළමින්, ඝෝෂාකාරී හඬකින් දොර වැසෙයි.

ඔහු රොකට්ටුවක් ක්‍රියාත්මක කිරීමකදී ඇති වන ආන්තික ගුරුත්වාකර්ෂණ බලයන්ට සමාන බලයකට ඔරොත්තු දීම සඳහා වේගයෙන් භ්‍රමණය වෙමින් විශාල කේන්ද්‍රාපසාරිකයක (centrifuge) සිටින අතර, - ඊටත් වඩා ආන්තික ගුරුත්වාකර්ෂණ බලයකින් ආපසු පහළට පැමිණෙයි.

"ඒකෙ භ්‍රමණය වීමේ වේගය වැඩි වෙන තරමට, ගුරුත්ව බලය වැඩි වෙනවා," ජෝන් පැහැදිලි කරයි.

"අද අපි G 6ක් දක්වා වැඩි කරනවා - ඒ කියන්නේ ගුරුත්වාකර්ෂණ බලය මෙන් හය ගුණයක්. ඒක සෝයුස් කැප්සියුලයකින් වායුගෝලයට නැවත ඇතුළූ වීමේදී ඇති වන තත්ත්වය අත්හදාබලන ක්‍රමයක්.

මෙම පරීක්ෂණය, යුරෝපා අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය සමග ජෝන් කරන පුහුණු වැඩසටහනේ කොටසකි.

ආබාධ සහිත පුද්ගලයෙකුට ආරක්ෂිතව අභ්‍යවකාශයට යා හැකි ද යන්න සොයා බැලීම සඳහා සුවිශේෂී අධ්‍යයනයක් කිරීමට, යුරෝපා අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය 2022 වසරේදී සිය ශාරීරික ආබාධ සහිත පළමු ගගනගාමී අපේක්ෂකයා ලෙස ඔහු තෝරා ගන්නා ලදී.

ජෝන් ආබාධ සහිත පුද්ගලයෙකු වන අතර, වයස අවුරුදු 19දී මුහුණ දුන් යතුරු පැදි අනතුරකින් ඔහුගේ දකුණු පාදයේ පහළ කොටස අහිමි විය.

ඔහු සාමාන්‍යයෙන් උසස් තාක්ෂණයෙන් යුතු කෘත්‍රිම පාද භාවිත කරයි. එහෙත්, ඔහුගේ පාදයේ ඉහළ කොටසේ කේන්ද්‍රාපසාරී බලපෑම පරීක්ෂා කිරීම සඳහා ඔහු එය ඉවත් කර තිබේ.

යුරෝපා අභ්‍යවකාශ ඒජන්සියේ ගුවන් වෛද්‍ය නිලධාරී මේබ්‍රිට් කයිපර්ස් ඔහුව නිරීක්ෂණය කරයි.

"අපි කේන්ද්‍රාපසාරිකයකට ආබාධ සහිත කෙනෙක් දැම්මේ පළමු වෙනි වතාවට," ඇය පැහැදිලි කරයි.

"ගගනගාමියා මූලික වශයෙන් උඩුබැලි අතට යම් ආකාරයක වාඩි වී සිටින ඉරියව්වකින් වැතිරී ඉන්නවා. ඒ නිසා මේක කකුල් ද ඇතුළුව ශරීරයේ රුධිර ප්‍රවාහයට බලපානවා. ඒක ඔහුට කොහොම බලපායි ද කියලා අපි අවිනිශ්චිත තත්ත්වයකයි, හිටියේ. කොහොම වුණත්, ඒක හොඳට සිද්ධ වුණා."

විස්මිත ඡායාරූපවල උතුරු ලයිට්ස් එක්සත් රාජධානිය පුරා දිදුලයි

 

ස්කොට්ලන්තයේ සිට දකුණේ කෙන්ට් සහ නැගෙනහිර ඇන්ග්ලියා දක්වා ග්රහණය කර ගත් සිත් ඇදගන්නාසුළු රූප සමඟ උතුරු ලයිට්ස් නැවත වරක් එක්සත් රාජධානියේ රාත්රී අහස පුරා විචිත්රවත් වර්ණ විහිදුවයි.

Aurora borealis ලෙසද හැඳින්වෙන මෙම විදුලි පහන් දැකිය හැක්කේ මිඩ්ලන්ඩ්ස් දක්වා දකුණට පමණක් බව කාලගුණ විද්යා දෙපාර්තමේන්තුව මීට පෙර ප්රකාශ කර තිබුණි.

මෙම සංසිද්ධිය සෑම විටම පියවි ඇසට නොපෙනෙන බැවින්, auroras ග්රහණය කර ගැනීම සඳහා දිගු නිරාවරණ කැමරාවක් භාවිතා කිරීමට මිනිසුන්ට උපදෙස් දෙනු ලැබේ.

BBC කාලගුණ නිරීක්ෂකයින්, පාඨකයින් සහ නරඹන්නන් ඔවුන්ගේ සංදර්ශකයේ ඡායාරූප යවා ඇත - මෙන්න සමහර නියෝජිතායතන පින්තූර සමඟ හොඳම ඒවා කිහිපයක්.එක්සත් රාජධානිය මෑත වසර ගණනාවකට වඩා 2024 දී උතුරු ආලෝකයන් වැඩි වශයෙන් දැක ඇත.චුම්භක ධ්රැව වටා පෘථිවි වායුගෝලයේ ඇති වායූන් සමඟ ආරෝපිත අංශු ගැටීමේදී අවුරෝරා සංදර්ශක සිදුවේ.

ඒවා එකිනෙක ගැටෙන විට, විවිධ තරංග ආයාමවලින් ආලෝකය නිකුත් වන අතර, අහසෙහි වර්ණවත් සංදර්ශන ඇති කරයි.Auroras බහුලව දක්නට ලැබෙන්නේ ඉහළ ධ්රැවීය අක්ෂාංශවල වන අතර, ප්රධාන වශයෙන් සූර්යයා මත ක්රියාකාරකම් වලින් හටගන්නා භූ චුම්භක කුණාටු මගින් බලපෑම් ඇති කරයි.

කාලගුණ කාර්යාලයේ ප්රකාශක ස්ටීවන් ඩික්සන් පැවසුවේ සූර්යයා වසර 11 ක "සූර්ය චක්රයේ" උච්චතම අවස්ථාවට පැමිණීම එක්සත් රාජධානියේ දර්ශනය වැඩි වීමට උපකාරී වූ බවයි. සූර්යයා උච්චතම ස්ථානය පසු කළ පසු එක්සත් රාජධානියේ උතුරු ආලෝකයන් දැකීමට තවමත් හැකි වනු ඇතැයි ඔහු පැවසීය, නමුත් තරු බලන්නන් දෘශ්යතාවේ “ක්රමයෙන් අඩුවීමක්” අපේක්ෂා කළ යුතුය.

බර්මින්හැම් විශ්ව විද්යාලයේ අභ්යවකාශ පරිසරය පිළිබඳ මහාචාර්ය ෂෝන් එල්විඩ්ජ්ට අනුව, 2003 සිට විශාලතම භූ චුම්භක කුණාටුව හේතුවෙන් 2024 දී අවුරෝරා විශේෂයෙන් දෘශ්යමාන විය

කාලගුණ කාර්යාලයේ කාලගුණ අනාවැකිකරුවෙකු වන ක්රේග් ස්නෙල් පැවසුවේ සූර්ය කුණාටුවක් බදාදා සූර්යයාගෙන් බලවත් දැල්ලක් ඇති කළ බවත් එය බ්රහස්පතින්දා සවස අපගේ වායුගෝලයට පැමිණි බවත්ය ඔහු පැවසුවේ සවස් වන විට විදුලි පහන් වල ශක්තිය පහව ගොස් ගලා යන නමුත් රාත්රිය පුරා විවිධ වේලාවන්හිදී විදුලි පහන් අල්ලා ගත හැකි බවයි.

සැබෑ ජීවිත සුරංගනාවි' මලාලාට පිහිනීමට ඉගෙන ගැනීමට අවශ්ය වූ ආකාරය

දකුණු කොරියාවේ 'සැබෑ ජීවිත සුරංගනාවි' මලා

පිහිනීමට ඉගෙන ගැනීමට අවශ්ය වූ ආකාරය

ද ලාස්ට් ඔෆ් ද සී කාන්තා හි දකුණු කොරියාවේ ජෙජු දූපතේ හේනියෝ කිමිදුම්කාරියක්, ආරක්ෂිත කහ අත්වැසුම් සහ කිමිදුම් ආම්පන්න පැළඳ ඇය හරිත මාළු දැලක් අල්ලාගෙන සිටියි

යමෙක් ඔබට සුරංගනාවියන් සැබෑ යැයි පැවසුවහොත් කුමක් කළ යුතුද?

මාළු වලිගය අමතක කරන්න, අපි අදහස් කරන්නේ දිනකට සිය වතාවක් මුහුද යට කිමිදෙන විට විනාඩි ගණනක් හුස්ම හිරකරගෙන සිටිය හැකි කාන්තාවන් ය.

මොවුන් දකුණු කොරියාවේ හෙනියෝ කිමිදුම්කරුවන් වන අතර, ශත වර්ෂ ගණනාවක් තිස්සේ මුහුදු ආහාර අස්වැන්න සඳහා නිදහසේ කිමිදෙමින් (ඔක්සිජන් නොමැතිව) ජේජු දූපතේ කාන්තා ප්රජාවකි.

දැන්, ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් ඔවුන්ගේ 60, 70 සහ 80 ගණන්වල සිටින අතර, තරුණ කාන්තාවන් අඩු සංඛ්යාවක් මෙම වෘත්තියේ නියැලීමත්, සාගරය හඳුනාගත නොහැකි ලෙස වෙනස් විය හැකි නිසාත් ඔවුන්ගේ සම්ප්රදායන් සහ ජීවන රටාව අනතුරේ පවතී.

එක්සත් ජනපද-කොරියානු චිත්රපට නිෂ්පාදක සූ කිම් කාන්තා අධ්යාපන උපදේශක සහ නොබෙල් සාම ත්යාගලාභී මලාලා යූසෆාසායි සමඟ ඔවුන්ගේ කතාව ලෝකය සමඟ බෙදා ගැනීමට පෙළඹවූයේ මෙම කරුණු ය.

කොරියානු සංක්රමණිකයින්ගේ දියණිය, එක්සත් ජනපදයේ උපත ලද කිම්ට ප්රථම වරට හේනියෝ හමු වූයේ ඇය කුඩා කාලයේදී දකුණු කොරියාවේ නිවාඩුවක් ගත කරමින්ය.

"චිත්රපටයේ ඔබ දකින එකම හේතු නිසා මම ඔවුන්ගෙන් දැඩි ලෙස පහර කෑවා - ඔවුන් ඇදහිය නොහැකි තරම් නිර්භීත හා ජවසම්පන්න සහ විශ්වාසවන්ත විය. ඔවුන් ද ඉතා ඝෝෂාකාරී විය ... සටන් කරමින් හා සිනාසෙමින්, ඔවුන් මෙම විශාල ශක්තිය ලබා දුන්හ. ඔවුන්ගේ අවකාශය ඉතා අනපේක්ෂිත ලෙස අත්පත් කර ගත්තා, ”ලී පවසයි.

"මම කුඩා දැරියකව සිටියදී එම සමස්ත කම්පනය හා විශාල ශක්තියට ආදරය කළෙමි. ඒ නිසා මම ඔවුන් සමඟ වශීකෘතව වැඩුනෙමි. ඔවුන් කොරියානු ස්ත්රීත්වයේ අනුවාදයක් වූ අතර එය මා ආභාෂය ලැබූ සහ අනුකරණය කිරීමට අවශ්ය විය," ඇය තවදුරටත් පවසයි. .

"මම බොහෝ කම්පනයට පත් වූ අතර, බොහෝ අය නොදැන සිටියාක් මෙන්, මම හේනියෝ ගැන නොදැන සිටිමි, මම වහාම ඔව් කීවෙමි," චිත්රපටයේ නිෂ්පාදකවරියක වූ මලාලා පැහැදිලි කරයි.

අභ්‍යාවකාශයට ගිය දැල්ලන්

 කුඩා දැල්ලන් සිය ගණනක් ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයට

ඡායාරූප ශීර්ෂ වැකිය,කුඩා දැල්ලන් 128 ක් පමණ ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයට යැවීය

කුඩා දැල්ලන් සියයකට වැඩි ප්‍රමාණයක් සහ ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් 5,000 ක් ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය (ISS) වෙත යැවීමට නාසා ආයතනය බ්‍රහස්පතින්දා (ජූනි 3) දින ක්‍රියා කළේය.

මෙම සත්ත්වයන් සහ අධ්‍යයන සඳහා අවශ්‍ය වෙනත් උපකරණ සමග ස්පේස් එක්ස් හි ෆැල්කන් 9 රොකට්ටුව ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය වෙත ගමන් කරනු ඇත.

අභ්‍යවකාශ ගමන්වල බලපෑම ගැන විද්‍යාඥයින්ට අවබෝධ කර ගැනීමට මෙම අත්හදා බැලීම්වලින් හැකි වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

රොකට්ටුව දියත් කිරීම ග්‍රිනීච් වේලාවෙන් 17:29 GMT ට නාසා ආයතනය සජීවීව විකාශනය කළේය.

ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් හා සතුන් අතර ඇති ඵලදායී අන්තර්ක්‍රියාවලට අභ්‍යවකාශ ගමන්වලින් එල්ල වන බලපෑම පිළිබඳ සිදුකරන පර්යේෂණයේ කොටසකට මෙම කුඩා දැල්ලන් 128 භාවිත කරනු ඇත.

දැල්න්ට ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියක් ඇති අතර එය මිනිසුන්ට සමාන වේ.

නාසා පවසන්නේ දිගු අභ්‍යවකාශ මෙහෙයුම් වලදී ගගනගාමීන්ගේ සෞඛ්‍යය ආරක්ෂා කිරීම වර්ධනය කිරීමට මෙම අත්හදා බැලීම ඉවහල් වන බවය.

"සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර ජීර්ණ හා ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියක් පවත්වා ගැනීම සඳහා මිනිසුන් ඇතුළු සතුන් ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් මත රඳා පවතිනවා. අභ්‍යවකාශ ගමන් මගින් මෙම ප්‍රයෝජනවත් අන්තර්ක්‍රියා වෙනස් වන්නේ කෙසේදැයි අපට සම්පූර්ණයෙන් වැටහෙන්නේ නැහැ," පරීක්ෂණයේ ප්‍රධාන විමර්ශකයෙකු වන ජේමි ෆොස්ටර් පැවසීය.

"සත්ත්වයන්ගේ සෞඛ්‍යය සම්බන්ධ මෙම වැදගත් ගැටලු" විසඳීමට දැල්ලන්ට හැකි වනු ඇතැයි ඇය පැවසුවාය.

නැවත පෘථිවියට පැමිණීමට පෙර දැල්ලන් ශීත කෙරෙනු ඇත.

උතුරු ඇමෙරිකාව අඳුරේ ගිල්වූ පූර්ණ සූර්යග්‍රහණය

 

අප්‍රේල් 8 වන දා සිදු වූ පූර්ණ සූර්යග්‍රහණය කෙරෙහි ලෝකයේ ම අවධානය යොමුව තිබියදී, එක් මළ ශ්වේත වාමන තාරකාවක් සහ තම ජීවය අවසන් කිරීමට ළඟා වෙමින් සිටින රතු යෝධ තාරකාවක් අඩංගු, පෘථිවියේ සිට බොහෝ ඈතින් පිහිටි කොරෝනා බොරියාලිස් (Corona Borealis) නමැති ද්විත්ව තාරකා පද්ධතිය, දර්ශනීය නෝවා පිපිරීමක් සිදු කරමින් තම තේජස විදහා පෑමට සූදානම් වෙමින් ඇත.

පෘථිවියේ සිට ආලෝක වර්ෂ 3,000ක් එපිටින් පිහිටා ඇති කොරෝනා බොරියාලිස් යනු, ටී කොරොනෙයි බොරියාලිස් (T Coronae Borealis) [හෝ කෙටියෙන් T CrB] යන නමින් හඳුන්වන, නාසා ආයතනය පවසන පරිදි, මිනිස් ජීවිතයේ එක් වරක් පමණක් සිදු වන නෝවා පිපිරුමක් අද්දර සිටින ශ්වේත වාමන තාරකාවක නිවහන වේ.

මෙම දුර්ලභ විශ්වීය සිදුවීම 2024 සැප්තැම්බර් මාසයට පෙර සිදුවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. එම සිදුවීම පියවි ඇසින් බලා ගැනීමට බොහෝ දුරට ඉඩ ලැබෙනු ඇත.

එය දැක බලා ගැනීමට මිල අධික දුරේක්ෂයක් අවශ්‍ය නොවනු ඇතැයි නාසා ආයතනය පවසයි.

T CrB පිපිරීම් සිදුවන්නේ වසර 80කට වරක් පමණි. එවැනි පිපිරීමක් අවසන් වරට සිදු වූයේ 1946 වසරේදී ය.

"මම පුදුම ආසාවෙන් බලන් ඉන්නේ. මේක හරියට හේලිගේ වල්ගා තරුව වගේ - ඒක සිද්ධ වෙන්නේ සෑම වසර 75-80කට වරක් - නමුත් හේලිගේ වල්ගා තරුවට මාධ්‍යවලින් ලැබෙන අවධානය නෝවා පිපිරුමකට ලැබෙන්නේ නැහැ," යැයි නාසා ආයතනයේ උල්කාවල පරිසරය පිළිබඳව අධ්‍යයනය කරන වැඩසටහනේ කළමනාකරු විලියම් ජේ. කූක් පවසයි. "හැම වෙලේ ම වැඩි වශයෙන් මාධ්‍යවල අවධානය යොමු වෙන්නේ, වල්ගා තරුවලට."

වසර බිලියන 4.5 ක් පැරණි ග්‍රහකයක ධූලි එකතු කරගත් යානය ආපසු ගමන අරඹයි

ඡායාරූප ශීර්ෂ වැකිය,සුදු වාමන - රතු යෝධ ද්විමය තාරකා පද්ධති නෝවා පිපිරීම් ඇති කළ හැකිය

නෝවා පිපිරුම් සිදුවන්නේ කවදා දැයි විද්‍යාඥයන් දැන ගන්නේ කෙසේද?

බොහෝ අවස්ථාවලදී, නෝවා පිපිරීම් සිදු වන්නේ කවදාදැයි නාසා විශේෂඥයින් නොදන්නා බව කූක් පවසයි. නමුත් "පුනරාවර්තී නෝවා" ලෙස හඳුන්වන නෝවා පිපුරුම් 10ක් පමණ ඇති බව ඔහු පැහැදිලි කරයි.

"පුනරාවර්තී නෝවා පිපුරුමක් කියලා කියන්නේ, කලින් කලට තාරකාවක බාහිර ස්ථරය පුපුරා යන පිපුරුමකට," කුක් තවදුරටත් පවසයි. ටී කොරොනෙයි බොරියාලිස් කියන්නේ හොඳ ම උදාහරණයක්."

නමුත් T CrB තාරකාව ඉදිරි මාස කිහිපය තුළ විශේෂයෙන් පුපුරා යාමට නියමිත බව නාසා ආයතන නිශ්චිතව ම දන්නේ කෙසේ ද? එය ගණිතමය සහ දෘශ්‍ය සාක්ෂි පිළිබඳ කාරණයකි. නිදසුනක් වශයෙන්, T CrB අවසන් වරට නෝවා අත්දැකීමක් ලැබුවේ, වසර 1946දී ය. එනම්, මීට වසර 78කට පෙර ය. කාලය ඉතා වේගයෙන් ගමන් කරමින් තිබේ.

T CrB තාරකාව පුපුරා යාමට සූදානම් බවට වන තවත් සංඥාවක් තිබේ, කූක් පවසයි. "අපි දන්නවා නෝවා පිපිරුමක් වෙන්න අවුරුද්දකට විතර කලින් ඒකේ එළිය අඩු වෙනවා. ඒ වගේ ම තමයි ටී කොරොනෙයි බොරියාලිස් තාරකාවේත් 2023 අවුරුද්දේ මාර්තු මාසයේදී එළිය අඩුවෙන්න පටන් ගත්තා. ඒ නිසා තමයි අපි හිතන්නේ, අප්‍රේල් ඉඳලා සැප්තැම්බර් අග දක්වා කාලය තුළ ඒක නෝවා පිපිරුමකට ලක් වේවි කියලා."

නව අභ්‍යවකාශ තරගය

චීනය, 2030 වන විට සඳ මත ස්ථිර කඳවුරක් ගොඩනැගීමට සැලසුම් කරමින් සිටින අතර නියමිත කාල සීමාවන්ට සමීප වී සිටියි. 2028 වසර වන විට චන්ද්‍ර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයක යානා නතර කළ හැකි වනු අතැයි ඇමෙරිකාව අපේක්ෂා කරයි. එහෙත්, එම වැඩසටහන දැනටමත් පසුගාමී තත්ත්වයක පවතී.

ඇමෙරිකාවේ සාර්ථකත්වය බොහෝදුරට රඳා පවතින්නේ, ප්‍රකෝටිපතියෙකු වන ඉලෝන් මස්ක් සහ ඔහුගේ ගවේෂණ සමාගම වන SpaceX ආයතනය සංවර්ධනය කරමින් සිටින ස්ටාර්ෂිප් රොකට්ටුව ලබා දීමට ඇති හැකියාව මත ය.

ඡායාරූප ශීර්ෂ වැකිය,චීනය අභ්‍යවකාශ ගවේෂණ කටයුතුවල ශීඝ්‍ර දියුණුවක් අත්කර ගනිමින් සිටින අතර මෑතකදී මිනිසුන් රහිත ගවේෂණයක් සඳ වෙත දියත් කර ඇත

මිනිසුන් රැගත් සිය පළමු අභ්‍යවකාශ යානය ලබන වසරේදී ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉන්දියාව සැලසුම් කරයි. වසර 2035 වන විට එහි අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයක් පිහිටුවීමට ඉන්දියාව අපේක්ෂා කරන අතර, 2040 වසර වන විට ගගනගාමියෙකු සඳ මතට යැවීමට ද සැලසුම් කර තිබේ.

"චීන අභ්‍යවකාශ වැඩසටහනේ අතිශය සිත්ගන්නාසුලු කාරණයක් තමයි, නියමිත කාල සීමාවන් සපුරාලීමට ඔවුන්ට ඇති හැකියාව යි. අභ්‍යවකාශ පර්යේෂණ භාවිතාව සහ ස්ථීර කඳවුරු සංවර්ධනය යන අවසාන අරමුණු ඇතිව 21 වන සියවසේ සඳ මතට ගොඩ බැසීමට හැකි පළමු ජාතිය චීනය වනු ඇතැයි මම කැට තබා කියනවා," මහාචාර්ය ගෝස්වාමි සිය පැහැදිලි කිරීම අවසන් කළා ය.